Fræðaþing landbúnaðarins - 03.02.2006, Qupperneq 326

1) Sauraskógur í Helgafellssveit. Þar var gróðursett sitkagreni af ýmsum kvæmum á
árunum 1958 til 1964. í Sauraskógi var fyrsti lúsafaraldurinn 1991, en síðan hafa
verið faraldrar 1996 og 2003.
2) Jórvík í Breiðdal. í reitinn var gróðursett hvítgreni af ýmsum kvæmum árin 1966
til 1969. Þar var fyrsti lúsafaraldurinn 1991, en síðan hafa verið vægir faraldrar
1996 og 2003.
3) Hallormsstaðaskógur á Fljótsdalshéraði. í reitinn var gróðursett sitkagreni af
kvæminu Cordova árið 1960. Þar var fyrsti lúsafaraldurinn 1987 og var hann
fremur vægur. Síðan var faraldur 1991. Faraldranna 1996 og 2003 varð mjög
lítið vart í Hallormsstaðaskógi.
4) Tunguskógur í Fljótshlíð. Þar var gróðursett sitkagreni af ýmsum kvæmum á
árunum 1955-1960. Þar geysað lúsin fyrst 1977, en síðan voru faraldrar 1987,
1991, 1996 og 2003. Tveir síðustu faraldramir voru fremur vægir.
Á hverju rannsóknarsvæði vom valin mælitré og þeim skipt í þrjá hópa með tilliti til
nálataps í faraldrinum 1991 (sjá einnig 1. töflu).
1) Tré sem höfðu nær alveg sloppið við skemmdir, nálatap 0-10%
2) Tré sem höfðu skemmst töluvert, nálatap 15-30%
3) Tré sem höfðu skemmst mikið, nálatap 40% +
Hæð og þvermál allra trjáa var mæld eftir faraldurinn og hefur þeim mælingum verið
haldið áfram árlega síðan. Út frá þessum gögnum var reiknað viðarmagn einstakra
trjáa við lok vaxtartímans 1991 og síðan aftur við lok vaxtartímans 2004. Við þá
reikninga var notuð líking sem Amór Snorrason hefur þróað til að reikna viðarmagn í
sitkagreni út frá þvermáli og hæð trjáa (Amór Snorrasson 2006). Viðarmagn í
einstökum hópum var borið saman með ANOVA og Duncans test.
Niðurstöður og umræður
Áhrif sitkalúsar á viðarvöxt vom veraleg á öllum tilraunasvæðunum (1. tafla).
1. tafla. Meðalstærð (lítrar) mælitrjáa á einstökum svæðum haustið 1991 og 2004.
Marktækur munur milli skemmdarflokka innan hvers staðar og árs er auðkenndur með
mismunandi bókstöfum.
Hallormsstaður Jórvík Sauraskógur Tunguskógur
1991 2004 N 1991 2004 N 1991 2004 N 1991 2004 N
Nálatap 0-10% 34a 116a 21 12a 69a 19 21a 48a 16 63a 214a 23
Nálatap 15-30% 28a 81b 23 13a 71a 11 38b 77b 17 48a 171ab 12
Nálatap 40% + 26a 56b 21 19b 70a 28 35b 68b 37 46a 138c 9
Mest vora áhrif faraldursins í Jórvík og á Hallormsstað. Á Hallomisstað var ekki
marktækur munur á viðarmagni einstakra skemmdarflokka haustið 1991 en haustið
2004 vora þau tré sem sluppu við faraldurinn orðin marktækt stærri en þau tré sem
skemmdust. í Jórvík vora þau tré sem sluppu við skemmdir marktækt minni en tré
sem skemmdust haustið 1991. Haustið 2004 var sá munur horfrnn (1. tafla). Áhrif
lúsarinnar á viðarvöxt vora minnst í Sauraskógi og Tunguskógi.
324