Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2013, Side 36

Múlaþing
Styttan: Fýkuryfir hæðir, eftir Asmund Sveinsson. Ljósmyndari
Bragi Bergsson.
minnisvarðinn er í raun minningarreitur um
fjölskylduna sem bjó í húsinu Svalbarði og
er reiturinn efst í garðinum á þeim stað sem
húsið stóð. Þar var hellulagt lítið torg, settur
niður bekkur og komið fyrir grjóthnullungi
sem á var festur skjöldur með upplýsingum
um húsið. Afkomendur Stefáns Guðmunds-
sonar og Sesselju Jóhannesdóttur sem bjuggu
í húsinu stóðu að gerð reitsins árið 2010.
Skrúðgarðurinn í Neskaupstað á margt
sameiginlegt með öðrum almenningsgörðum
sem byrjað var að byggja upp á þriðja og
fjórða áratug tuttugustu aldarinnar. A þessum
ámm voru aðallega félagasamtök víða um land
sem stóðu að uppbyggingu almenningsgarða.
Skrúðgarðurinn í Neskaupstað er merkilegur
vegna þess að upprunalegt skipulag hans hefur
haldið sér og einstakt er hvemig garðurinn
var mótaður inn í mikinn hæðarmismun með
því að skipta honum upp í fimm mismunandi
stalla. Sú landmótun er sennilega einsdæmi
frá þessum tíma. Þá er einnig athyglisvert að
þessi landmótun var skipulögð og framkvæmd
af einstaklingi sem var ekki menntaður garð-
yrkjumaður heldur hafði einungis sótt nokkur
garðyrkjunámskeið.
Grein þessi er unnin upp úr mastersrannsókn höfundar á sögu íslenskra almenningsgarða. Hún styðst
við skriflegar heimildir og er því takmörkuð við þær. Saga skrúðgarðsins í Neskaupstað er hinsvegar
meiri og merkilegri en hér hefur verið fjallað um.
Höfundur hefur mikinn áhuga á að skrásetja sögu garðsins betur og óskar því eftir frekari upp-
lýsingum t.d. munnlegum heimildum um hann. Hann biðlarþví til bœjarbúa og annarra sem hafa taugar
til garðsins, að hafa samband með tölvupósti á netfangið; bragibergsson@gmail.com.
Þetta gætu t.d. verið upplýsingar frá kvenfélagskonum (eða afkomendum þeirra) sem unnu í
garðinum eða sátu í skrúðgarðsnefhdinni. Þetta geta verið almennar sögur sem styðja við eða hrekja
frásögn greinarinnar eða segja einhverja allt aðra sögu.
Einnig vœri gaman aðfá sögur um samskiptifólks ígarðinum, hvernig hann var notaður t.d. vegna
hátíðarhalda, leikja eða dœgradvalar. Þá gæti verið gaman að heyra frá því fólki, sem voru börn og
unglingar að stelast í garðinn umsjónarmönnum hans til nokkurs ama. Höfundur hefur áhuga á að heyra
allar sögur, frá öllum tímum og tengjast skrúðgarðinum í Neskaupstað með einum eða öðrum hætti.
34