Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2013, Qupperneq 38

Múlaþing
Stefáns árið 1964. Ljóðið Jökuldcilsheiði er alls 13 erindi, og til fróðleiks birti ég hér brot úr
þessu snotra ljóði:
Fagur er faðmur heiðar,
falla þá gefur sýn,
vorsólar orpinn eldi
sem ísaumað rósalín.
Og grávíðis grcenir flákar
greinast við lyngvuð börð,
frjáls þar í flokkum unir
fannhvítra sauða hjörð.
Hjá býlunum vötnin blika
og bárast af silungafjöld
og hópar sundfrárra svana
syngja þar morgna og kvöld.
Og fólkið við söngvana sofnar,
en sól þegar hækkandi rís,
því finnst, er það bregður blundi
sú byggð vera Paradís.
Morguninn eftir kvaddi Stefán heimilisfólkið á Heiðarseli og hélt heim á leið. Gæsunum var
haldið inni þangað til öruggt þótti að þær mundu ekki elta Stefán til baka. Þeim var síðan
fljótlega hleypt út en ekki leið á löngu þar til þær hófu sig til flugs og hurfú austur heiði
sömu leið og þær komu.
Á Hákonarstöðum urðu menn varir við að gæsirnar settust þar í túnið. Kofmn sem þær
höfðu gist i á norðurleið stóð þá opinn og þangað löbbuðu gæsimar inn og tóku á sig náðir.
Morguninn eftir komu þær út og hófu aftur flug með stefnu út Dal. Þegar Stefán bóndi í
Merki kom út næsta morgun heilsuðu honum hróðugar á hlaðinu gjafagæsimar á Heiðarseli
og blökuðu vængjunum kumpánlega. Höfðu þær þá flogið í næsta áfanga frá Hákonarstöðum
og út í Merki, sem ekki er löng leið fyrir flugfæra fugla. Vom gæsimar því komnar heim
eftir sama ferðaskipulagi og þær fóm norður nema að nú fóm þær loftveg en ekki landveg.
Hallveig sagðist hafa verið krakki þegar Stefán færði þeim gæsimar og mundi vel hversu
svekkt hún var yfir því að þær hurfu firá þeim svo fljótt. Móðir hennar talaði um fyrir henni
og sagði að ekkert mundi þýða að fá gæsimar aftur vegna þess hve heimakærir slíkir fúglar
væm og því var ekki reynt öðm sinni að koma þeim til nýrra eigenda.
Ég er sammála Óla vini mínum að þetta verður að teljast merkilegt með gæsimar miðað
við að þær vom fluttar í poka þessa leið og vora aðeins einu sinni teknar upp úr honum á
leiðinni, þ.e. í kofanum á Hákonarstöðum.
Víst er margt varðandi skynjun og ratvísi dýra sem við mennimir skiljum ekki en hrífúmst
af þegar við verðum vitni að því hvemig þau geta notað þessa meðfæddu hæfileika.
36