Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2013, Síða 147

Svava Jónsdóttir frá Hrærekslæk
lömbunum, var svo sprottin á fætur nærri strax. Ég fór að skokka lengra upp brekk-
una, klifraði upp á stein og leit aftur í sjónaukann. Allt í einu brá mér við og var nærri
dottinn ofan af steininum.
Hvað var þetta sem ég sá, andlit var það, að vísu ekki allt, eitt eyra, mjótt trýni og
augu sem störðu á lömbin þar sem þau lágu. Ég kallaði en það var svo langt að til mín
heyrðist ekki. Nú mjakaðist þetta áfram, dýrið kom allt í ljós, það skreið á maganum og
hafði ekki augun af bráðinni. Stökk síðan í langan boga og greip höttóttu gimbrina. En í
sama bili fékk það heljar högg frá Grábotnu gömlu utan í síðuna, valt um koll og missti
af lambinu. Það drattaðist þá í burtu, hafði ef til vill fengið veður af okkur Álfi hér á
næstu grösum. Kvikindið hvarf með skottið milli fóta sinna en litla, höttótta gimbrin
hennar Hosu lá eftir í andaslitrunum. Grábotna og Höpp stukku niður brekkumar, en
Hosa stóð yfír lambinu sínu og reyndi að fá það til að rísa á fætur, auðvitað án árangurs.
Ég varð alveg ævareiður, tvinnaði saman öll ljótustu orð sem ég kunni meðan ég hljóp
í spretti til Hosu, alllangan spöl, líklega um einn kílómetra. Ég gerði endi á kvalir Höttu
litlu og urðaði hana undir steinum svo krummi skyldi ekki fá hana.
Síðan fór ég til baka til móts við Álf bónda og sagði honum þessa ófögru sögu og að
nú hefði ég sagt öllum landsins tófum stríð á hendur. Ég held þú ættir þá að líta á grenið
sem er héma fyrir ofan Rauðhólinn. Það er svo mikill aðburður að því að það sést langt
að og lyktin er ekki nein ilmvatnslykt, sagði Álfur. Ég ætla að skreppa heim og ná okkur í
meiri mat, þú gætir að öllu á meðan. Ég ætti að verða kominn aftur um tvöleytið, blessaður
og veiddu vel. Síðan hljóp hann í átt til hestanna en ég lagði á brattann upp Rauðhólinn.
Þegar ég kom svo ég sá heim á grenið var þar ekki félegt um að litast. Allt var fullt
af fiðri og ullardruslum, lambshausum og fleiru. Það var útlit fyrir að þarna þyrfti mikið
að draga í búið. Ég kom mér vel fyrir í góðu færi og hafði riffilinn við hendina. Fór ég
svo að fá mér bita af nestinu. Ekki átti ég von á tófunni strax en skömmu síðar varð mér
litið niður fyrir Grásteinsbrekkuna. Sé ég þá að þar kemur tófan og stefnir beint á grenið,
aðeins örlítið fyrir neðan mig. Ég greip riffilinn og sat síðan alveg hreyfingarlaus og hélt
honum í sigti rétt við grenið.
Svona beið ég í ofvæni, ætli tófan fínni lyktina af mér og sendist burt? Nei, hún kom
nær og nær og uggði ekki að sér og þegar ég hafði hana í sigtinu hleypti ég af. Tófan
hendist í loft upp, datt svo niður og stóð ekki upp aftur. Ég laumaðist til að fara og athuga
dýrið. Þetta var mórauð grenlægja með fullt júgur af mjólk. Ég tók hana með mér í fylgsni
mitt og beið nú eftir Álfí bónda.
Hann kom heldur seinna en hann hafði áætlað en ánægður varð hann. Það er svo ekki
að orðlengja það að seinna um nóttina náðum við refnum og morguninn eftir tókst okkur
að ginna hvolpana út með æti. Þeir voru sjö og orðnir talsvert stálpaðir og vel voru þeir
i holdum. Síðan þetta var hef ég margar tófur skotið og við margvíslegar aðstæður, en
alltaf hefur mér fundist að ég væri að hefna fyrir hana Höttu litlu.
Þessi saga er algerlega frumsamin og á sér enga stoð í neinum atburðum. Hún sýnir eins ogflest
annað sem Svava skrifaði, samúð hennar með dýrum og andstyggð hennar á vörgum sem lögðust
á það sem var minni máttar.
Á.Ó.J.
145