Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1985, Blaðsíða 291
283
korrespondens (som fx cor sb. ‘hjerte’ og oculus sb. ‘øje’), men to
eller flere nogenlunde synonyme korrespondenser, så gennemfører
oversætteren i langt de fleste tilfælde den én gang valgte glose. Blot
følgende eksempler til illustration (de latinske gloser gives i deres
opslagsform, de danske normalt i det første belægs form):
Vulg. ps. 118
eloquium sb. v. 38 etc., ialt 19 gg.
judicium sb. v. 30 etc., ialt 21 gg.
justificatio sb. v. 16 etc., ialt 26 gg.
lex sb. v. 18 etc., ialt 26 gg.
mandatum sb. v. 15 etc., ialt 34 gg.
vivifico vb. v. 17 etc., ialt 12 gg.
AM 75,8°
talte sb. 306 etc., 19 gg.
dom sb. 2918 etc., 21 gg.
rætuise gørelser sb. 2816 etc., 26 gg.
lagh sb. 291 etc., 26 gg.
budord sb. 2814 etc., 34 gg.
leffuende gør vb. 2828 etc., 12 gg.
Af eksempler blandt de lidt mindre hyppige gloser kan anføres:
Vulg. ps. 118
consolor vb. v. 50 etc., ialt 4 gg.
conspectus sb. v. 46 etc., ialt 4 gg.
humilio vb. v. 67 etc., ialt 4 gg.
humilitas sb. v. 50 etc., ialt 3 gg.
iniquus adj. v. 85 etc., ialt 4 gg.
AM 75,8°
hwgswaledhæ vb. 3030 etc., 4 gg.
asyn sb. 3018 etc., 4 gg.
øtmywgtes vb. 3129 etc., 4 gg.
øthmywgt sb. 3030 etc., 3 gg.
wrang adj. 335 etc., 4 gg.
I sammenligning med antallet af latinske gloser der altid oversættes
ens er antallet af sådanne som kan oversættes forskelligt forsvindende
lille, under en halv snes, og der forekommer vist aldrig mere end to
forskellige oversættelser af én glose, fx
Vulg. ps. 118
AM 75,8°
concupisco vb. v. 20,40, 174
confundo vb. v. 31,46,78,80,116
considero vb. v. 15,18
gienedes vb. 293 3822, men
astundede vb. 308
skæmme vb. 2919 357, men
skændes 3018 3217'21
thænke vb. 2815, men
hugxæ 2829
Til vitterlighed for påstanden om at de ovennævnte latinske gloser
har haft mere end én mulig folkesproglig korrespondens på et tids-
punkt der næppe ligger salmeoversættelsens tilkomst fjernt, kan anfø-