Andvari - 01.01.2014, Blaðsíða 63

andvari
LÚÐVÍK JÓSEPSSON
61
í landhelgismálum. Bréfið var dagsett 3. febrúar 1971. Þar var gerð
tillaga um að Alþingi samþykkti ályktun um að fela ríkisstjórninni
að vinna að stækkun fiskveiðilandhelginnar þannig að hún yrði 50
sjómílur frá þáverandi grunnlínum allt í kringum landið og tæki gildi
1. desember 1971.117
Þessi tillaga Alþýðubandalagsins breytti landhelgisumræðunni. Nú
var eitthvað komið á blað sem var hægt að ræða um og taka afstöðu
til. Aðrir flokkar fóru hægar í fyrstu. Framsókn lagði til að fiskveiði-
lögsagan yrði færð út í 50 mílur „sem allra fyrst“ - þar var engin
dagsetning. Samtök frjálslyndra og vinstri manna gengu enn skemmra
og sögðu: „að hefja nú þegar undirbúning að úfærslu fiskveiðilögsög-
unnar t.d. í 50 mílur, þannig að hún komi til framkvæmda sem fyrst,
amk. eigi síðar en áður en alþjóðaráðstefna um réttarreglur á hafinu
kemur saman.“ Semsé loðið en tilraun til að ná til viðreisnarflokkanna.
En svo fór að stjórnarandstöðuflokkarnir þrír náðu saman um málið.
Þeir fluttu saman tillögu til þingsályktunar. Þar voru þessi aðalatriði:
1. Að segja upp samningnum við Breta og Vestur-Þjóðverja frá 1961.
2. Að stækka fiskveiðilandhelgina í 50 sjómílur og komi stækkunin til
framkvæmda eigi síðar en 1. september 1972. - Þar með var stefnan
mörkuð, 50 mílur eigi síðar en í september 1972. Þessi stefna varð í
rauninni það sem kom vinstri stjórninni saman en hún var mynduð árið
eftir - og hélt henni saman. Viðreisnarflokkarnir, Alþýðuflokkurinn
og Sjálfstæðisflokkurinn, lögðu hins vegar til að skipuð yrði nefnd
til að vinna í landhelgismálinu. Tillaga þeirra var samþykkt með 32
atkvæðum gegn 28. I umræðum um tillöguna á Alþingi sagði Emil
Jónsson utanríkisráðherra að stefna Alþýðubandalagsins og stjórnar-
andstöðunnar í heild væri „siðlaus og ábyrgðarlaus ævintýrapólitík.“118
Viðreisnarstjórnin féll hins vegar í kosningunum nokkrum mánuðum
seinna; vinstri stjórnin varð til; í fyrsta sinn sem algerlega var skipt
um flokka í stjórnarráðinu. Magnús Kjartansson og Lúðvík urðu
ráðherrar Alþýðubandalagsins. Fyrsta verk Lúðvíks sumarið 1971 var
að efna til funda um landhelgismálið um land allt. A fundunum var
Lúðvík að safna liði. Þar lét hann koma fram þá skoðun sína að halda
ætti landhelgismálinu og spurningunum um aðild að NATO algerlega
aðskildum. Landhelgismálið væri íslenskt innanríkismál og punktur.
Hagsmunir íslendinga voru skýrir. Bretar og Vestur-Þjóðverjar
veiddu álíka mikið af bolfiski og allur íslenski flotinn. Við þurftum
þann fisk!