Andvari - 01.01.2014, Blaðsíða 66

64
SVAVAR GESTSSON
ANDVARI
ættu að leggja málið fyrir Alþjóðadómstólinn. Þar gekk einna lengst
Gunnar Thoroddsen sem taldi næsta öruggt að úrslit málsins hjá dóm-
stólnum yrðu íslendingum í vil, það er að 50 mílna landhelgin yrði
dæmd lögleg. Hann taldi íslendinga skylduga að fylgja dómstólnum
vegna aðildar sinnar að Sameinuðu þjóðunum. Morgunblaðið sagði 7.
janúar 1973 að „íslendingar ættu að krefjast þess að Haagdómstóllinn
fjalli um málið.“122 Þá kom úrskurður dómstólsins um að hann ætti
að fjalla um málið samkvæmt samningnum frá 1961 en ekki vegna
aðildar Islands að Sameinuðu þjóðunum. Þá neitaði ríkisstjórnin að
senda lögmann til Haag til að taka þátt í málarekstri enda var það í
samræmi við tilkynningu Einars Agústssonar utanríkisráðherra frá
29. júlí 1972 um að íslendingar litu svo á að dómstóllinn hefði enga
lögsögu í málinu.
Meðan hið pólitíska þref stóð í landi og á milli þjóða og við
Atlantshafsbandalagið voru hörð átök á miðunum eftir að landhelgin
hafði verið færð út. Bretar virtu landhelgina að engu. Ljóst var að
Landhelgisgæslan gat hreinsað landhelgina með þeim fáu skipum sem
hún hafði og með klippunum sem nú voru notaðar til að klippa á veið-
arfæri bresku togaranna. En Bretar áttu herskip og sendu þau á vettvang
til að verja veiðar togaranna. Það olli almennri reiði á íslandi; gríðarlega
fjölmennur útifundur var haldinn á Lækjartorgi. Þar talaði formaður
Sjálfstæðisflokksins með útfærslunni. En samt hélt Morgunblaðið
áfram með árásir á Lúðvík persónulega og um þann málflutning segir
Lúðvík: „Þennan tón kannast ég betur við. Þarna fer ekki á milli mála
hver pennanum stýrir. Þessi ritstjóri Morgunblaðsins setti óafmáan-
legan blett á blaðið og forystulið Sjálfstæðisflokksins allan þann tíma
sem barist var fyrir fullnaðarsigri í landhelgismálinu.“123 Svo reiður er
Lúðvík enn þegar hann skrifar þennan texta að honum finnst best hæfa
að nefna ritstjórann ekki með nafni.
Þegar herskipin höfðu verið send á miðin gegn Islendingum efndi
NATO til ráðherrafundar í Bríissel þar sem átti að fjalla um land-
helgisdeiluna við ísland. Einar Ágústsson utanríkisráðherra neitaði að
mæta á fundinn en leiðtogi stjórnarandstöðunnar, Geir Hallgrímsson,
ekki ráðherra, mætti á fundinn. Væri fróðlegt að vita úr sögu NATO
hvort þess séu nokkur önnur dæmi að stjórnarandstæðingur hafi mætt
á ráðherrafundi stofnunarinnar.
Svo hörð urðu átökin við Breta á miðunum að forsætisráðherra,
Olafur Jóhannesson, hótaði slitum stjórnmálasambands við Breta. Það