Tímarit lögfræðinga - 01.04.2013, Page 55


nr. 520/2011 (GB Miðlun) voru hinir kærðu úrskurðir felldir úr
gildi. Sökum þess að dómar Hæstaréttar í málum nr. 520/2011, 551/2011
og 552/2011 eru kærumál, þar sem útvist hafði orðið af hálfu lántaka
í héraði, er fordæmisgildi málanna takmarkað. Þannig má með
nokkrum rökum halda því fram að niðurstaðan í málunum hafi
einfaldlega verið sú að fyrri dómar Hæstaréttar í hinum svonefndu
gengistryggingarmálum hefðu ekki fordæmisgildi fyrir úrlausn um
ólögmæti þeirra lánsskuldbindinga sem um var deilt, án þess að
afstaða væri tekin til ólögmætisins að öðru leyti. Á hitt ber hins veg-
ar að líta að Hæstiréttur var í öllum tilvikum skipaður fimm dóm-
urum í málinu og niðurstaðan sú sama í öllum málunum bendir til
þess að málin hafi visst fordæmisgildi. Hvað sem fordæmisáhrifum
dómanna líður er ljóst að dómarnir fólu í sér ákveðnar vísbendingar
um afstöðu Hæstaréttar til lánsskuldbindinga þar sem fjárhæðir
hinna erlendu mynta voru tilteknar sérstaklega, sbr. t.d. mál nr.
524/2011 (Íslandsbanki), eins og nánar verður rakið í næstu köflum
hér á eftir.
4.3.2.5 Dómur Hæstaréttar 7. júní 2012 í máli nr. 524/2011
Í dómi Hæstaréttar 7. júní 2012 í máli nr. 524/2011 (Íslandsbanki) reyndi
á lánsskuldbindingu þar sem fjárhæðir hinna erlendu mynta voru
tilgreindar sérstaklega í texta skuldabréfs sem hjón gáfu út til Glitn-
is banka. Dómurinn er þýðingarmikið fordæmi varðandi túlkun á
VI. kafla vxl. ekki síst sökum þess að málið var dæmt af sjö hæsta-
réttardómurum sem komust að einróma niðurstöðu um að lánið
væri í erlendum gjaldmiðlum. Dómurinn, sem staðfestir þær vís-
bendingar sem margir töldu að fælust í málum nr. 520/2011, 551/2011
og 552/2011, er skýrt dæmi um hversu mikið vægi tilgreining láns-
fjárhæðar hefur við mat á eðli viðkomandi skuldbindingar.
Hrd. 524/2011 (Íslandsbanki). Málavextir eru þeir að í byrjun árs 2008 gáfu
hjón út skuldabréf til G vegna húsnæðiskaupa. Haustið 2009 gjaldfelldi
 Einn hæstaréttardómari skilaði sératkvæði í báðum málunum. Í máli nr. 551/2011
(Drómi I) var minnihlutinn ósammála meirihlutanum um eðli skuldbindingarinnar og taldi
að um lán í íslenskum krónum væri að ræða og því bæri að staðfesta niðurstöðu hins kærða
úrskurðar um frávísun málsins. Í máli nr. 552/2011 (Drómi II) var minnihlutinn hins vegar
sammála niðurstöðu meirihlutans um það hvers eðlis skuldbindingin væri og staðfesti
niðurstöðu meirihlutans með eftirfarandi athugasemd: „Ég tel að í vafatilvikum verði við
úrlausn á því hvort um sé að ræða skuldbindingu í íslenskum krónum, sem bundin sé
gengi erlendra gjaldmiðla, eða hvort um sé að ræða skuldbindingu í erlendum gjaldmiðli,
að beita reglum um túlkun samninga. Ég er sammála meirihlutanum um að við slíka túlk-
un skipti mestu hvert sé efni samningsskilmálanna, en þegar það er óskýrt verði að líta til
gagna og upplýsinga um tilurð samnings og framkvæmd hans þegar við á“.