Tímarit lögfræðinga - 01.04.2013, Page 104

0
hafa margs konar hugsanlegar breytingar verið gaumgæfilega athugaðar
af þeim hæfileikamönnum sem skipað hafa stjórnarskrárnefndirnar fyrr og
síðar og athyglisverðar hugmyndir settar fram. En ekkert af þessu hefur
náð fram að ganga eða verið nægileg samstaða um á þeim grundvelli að
breyting væri til bóta.3 [Skál. höf.]
Fleiri ummæli af þessum toga mætti tína til. Ráðamenn lýðveldis-
ins hættu nefnilega fljótlega að hugsa um heildarendurskoðun sem
markmið í sjálfu sér. Þess í stað lagfærðu þeir það sem talið var máli
skipta eftir því sem tilefni gafst til. Ekki verður séð að þessi tilhögun
hafi valdið deilum eða óánægju í samfélaginu eins og gefið er í skyn
með tali um „svikin loforð“ um heildarendurskoðun.
Stjórnarskráin var því aldrei álitin „bráðabirgðastjórnarskrá“ í
þeim skilningi að til hafi staðið að varpa meginefni hennar fyrir
róða og semja nýja stjórnarskrá frá grunni. Þennan stimpil reyna
hins vegar formælendur róttækra breytinga að setja á lýðveldis-
stjórnarskránna sem hluta af málafylgju sinni. Stuðning fyrir þessu
sækja þeir í skrif Guðna, því hann horfir í skrifum sínum fram hjá
því hvernig viðhorf til stjórnarskrárinnar þróuðust á árunum eftir
setningu hennar.
Guðni er mér reyndar sammála um að hvað sem líði túlkun sög-
unnar sé „ekki endilega sagt að heildarendurskoðun stjórnarskrár-
innar sé bráðnauðsynleg nú um stundir enda hefur ýmsu verið
breytt í áranna rás“.5 Með hliðsjón af þeim óásættanlegu tillögum
sem nú er unnið með mætti Guðni reyndar taka dýpra í árina, þótt
ekki væri til annars en að vinna gegn því að skrif hans séu slitin úr
samhengi með þeim hætti sem raun ber vitni.
3 Sjá Alþt. 1983-1984, B-deild, bls. 4544.
4 Sjá t.d. tal sem þetta í grein Gísla Tryggvasonar, lögfræðings, „Líndal staðfestir þörf-
ina“, frá 19. okt. 2010 á blog.pressan.is/gislit/.
5 Sjá Guðni Th. Jóhannesson: „Sagnfræðin og endurskoðun stjórnarskrárinnar“. Tímarit
lögfræðinga 2011, bls. 454.