Úrval - 01.12.1949, Blaðsíða 33

VAFASAMAR KENNISETNINGAR I UPPELDISFRÆÐI
31
örðnum manni ? Því líkara sem
það erhonum.því fuliorðinslegra
sem það er, því betra. Þetta eru
'þó engan veginn augljós sann-
indi, enda mælir margt gegn
þessari skoðun, þótt hún sé al-
menn. Mönnum væri hollt að
íhuga oftar orð Rousseaus, er
hann segir, að barnið sé ekki
smækkuð mynd af fullorðnum
manni. Ég held, að hyggilegast sé
að kannast við fáfræði sína hér.
Okkur skortir enn tilfinnanlega
fyllri þekkingu áskapgerðar-ein-
kennum heilbrigðra barna á
hverju aldursskeiði, svo og þeirn
einkennum, sem eru nokkurn veg-
inn örugg kennimerki um félags-
legan og siðferðilegan van-
þroska síðar meir. Við verðum
að varast of hvatvíslegar á-
lyktanir. Þótt við verðum vör
við eitthvað óvenjulegt eða ó-
æskilegt í fari einhvers barns,
svo sem rík geðvonzkuköst eða
hræðslu, geta þetta verið stund-
arfyrirbæri, sem lagast af sjálfu
sér án sérstakra aðgerða. Ég
hef þekkt drengi, sem voru um
skeið ólátasamir, áflogagjarnir
Gg hrekkjóttir, en urðu seinna
meinhægðarmenn. Enskur sál-
fræðingur, Valentine, segir frá
télpu rúmlega hálfs þriðja árs,
sem var mjög reiðigjörn, og í
einu slíku kasti greip hún hníf
og lagði til vinnukonunnar, svo
að blæddi úr henni. Hún hæld-
ist um á eftir og sagði: „það
var gott, að biæddi úr henni“.
Þegar þessi telpa óx upp, varð
hún mjög vel gerð og sérstak-
lega samúðarrík við alla, sem
eiga bágt, menn og málleysingja.
Þessi sami sálfræðingur segir
einnig frá því, að dóttir hans
þjáðist um alllangan tíma, þeg-
ar hún var á 4. ári, af myrk-
fælni, sá fyrir sér ljót andlit,
ófreskjur o. fl. Þessi hræðsla
eltist ekki einungis af henni, svo
að hún hefur nú, þegar hún er
orðin fullvaxin stúlka, mjög gott
vald á skapi sínu og tilfinning-
um, heldur reyndist hún í heims-
styrjöldinni sérstaklega kjark-
góð og geiglaus í öllum hættum.
Myrkfælni og önnur hræðsla, t.
d. hræðsla við einveru, sem gríp-
ur börn á einhver ju aldursskeiði,
er langt frá því að vera óbrigð-
ult merki um taugaveiklun. Rík
reiði og hræðsla geta þann-
ig áreiðanlega komið fram
á ýmsum aldursskeiðum með
börnum, sem þroskast eðlilega
og eru hamingjusöm. Rannsókn-
ir benda jafnvel til þess, a&
nokkur þrjózka og óhlýðni á
aldrinum 3—5 ára sé yfirléitt