Úrval - 01.12.1949, Blaðsíða 123

ÆVXSAGA DICKENS
121
ruddist upp á sviðið í leit að
blöðum af blóminu, sem hann
bar í hnappagatinu, ef vera
kynni að eitthvað af þeim hefði
fallið á gólfið.
Sjálfur naut hann upplestr-
anna ekki síður en áheyrend-
umir. Honum fannst sem hann
væri kominn í sjöunda himinn,
þegar hann stóð á ræðupallin-
um; þar var hann á sinni réttu
hillu. „Það er áhrifamikið að
finna til þess, að maður hafi
áheyrendurna á valdi sínu“,
sagði hann. Og þessi kennd náði
æ sterkari tökum á honum.
Jafnvel strax í upphafi, áður
en hann hafði lært viðfangs-
efnin utan að, var varla hægt
að kalla lestur hans upplestur
eða hann sjálfan upplesara.
Þetta vár miklu fremur leik-
sýning, haldin af leikara, sem
gat breytt sér í margar ólíkar
persónur. Það var eins og hann
tæki líkamlegum umskiptum við
hverja persónu, rödd hans, svip-
brigði og fas gerbreyttist í ein-
um svip. Hann átti mjög auð-
velt með að breyta rödd sinni.
Hann gat talað með karlmanns-
rödd og kvenmannsrödd, ungri
rödd, miðaldra og gamalli;
hann talaði eins og innfæddur
Lundúnabúi, sjómaður í flot-
anum, hermaður, læknir, prest-
ur og heldri maður. Rödd hans
\7ar mikil og djúp og réði yfir
heilum heimi af blæbrigðum, al-
vöruþunga, skopi og hugprýði.
En við fjölbreytni raddarinnar
og snilld svipbrigðanna bættist
svo vafalaust einskonar dá-
valdshæfileiki, sem gerði hon-
um kleift að ná tökum á á-
heyrendunum og leika á til-
finningar þeirra, og láta þá
hlæja, gráta, hrópa og fagna.
Þegar hann var í upplestrar-
ferð, dvaldi hann sjaldan hjá
vinum sínum eða kunningjum,
og tók lítinn þátt í veizlum eða
samkvæmum. Hann áleit það
skyldu sína að lifa heilbrigðu
lífi, einbeita sér við verkefni
sitt og draga sig út úr sam-
kvæmislífinu. Þegar lands-
stjórnin í frlandi ætlaði að
halda honum heiðurssamsæti
í Dublinkastala, afþakkaði hann
boðið; og þegar biskupinn í
Gloucester bauð honum að
dveljast í höll sinni, meðan hann
væri að lesa upp 1 nágrenninu,
færðist hann líka undan því.
Hann var á sífelldum þönum
frá brautarstöð til gistihúss,
frá gistihúsi til fyrirlestrar-
sals, og frá fyrirlestrarsal til
brautarstöðvar.
Fyrsti kaflinn af Great Ex-
pectations (Glæsileg framtíð),
birtist í vikublaði Dickens 1.
desember 1860 og síðasti kafl-
inn 3. ágúst 1861.
Great Expectations hefur
hlotið of mikið lof samanborið
við aðrar skáldsögur Dickens,
ef til vill af því að hún er styttri
en þær flestar eða af því að hún
er ekki eins flókin. En hið ein-
kennilega er, að því eðlilegri
sem Dickens reyndi að vera í
frásögn sinni, þeim mun óeðli-