Úrval - 01.06.1953, Blaðsíða 41

Úrval - 01.06.1953, Blaðsíða 41
ÞEGAR ENGISPRETTAN GERIST UMSKIPTINGUR 39 ir hafa stöðvað járnbrautarlest- ir; þeir þekja teinana og hjólin „spóla“ í eðjunni. Engispretturnar geta ferðast ótrúlegar vegalengdir. Sveimur hefur fundizt 6000 km. frá þeim stað sem þær klöktust út. Annar sást yfir úthafi, nærri 2000 km. frá landi. Venjuiega fljúga þeir lágt, en þó er vitað um sveimi, sem flogið hafa yfir 4500 km. há fjöll. Engisprettan er sterkbyggð; holurinn er þakinn harðri skel, tennurnar harðar og bitvöðv- arnir sterkir. 50 milljóna sveim- ur getur étið 6000 lestir af gróðri. Engisprettan þarfnast ekki vængja til að ferðast stuttar vegalengdir; hún getur stokkið 150 falda lengd sína. Langar vegalengdir flýgur hún, ekki eins og fugl, heldur eins og flug- vél. Hún hefur f jóra vængi. Ytri vængirnir eru stífir og heldur hún þeim þöndum eins og flug- vélavængjum, en innri vængjun- um blakar hún ótt og títt og knýr sig þannig áfram. Þetta merkilega skordýr er einært — fæðist á vorin og deyr á haustin. Seint á haustin borar kvenflugan með broddi sínum holu niður í jörðina þar sem hún verpir eggjum sínum (200 talsins) og síðan deyr hún. Með vorinu kemur lirfan úr egginu og byrjar þá að éta allt sem tönn á festir. Hún vex ört og skiptir sex sinnum um ham áður en engisprettan er full- þroska. Vængi fær hún við síð- ustu hamskiptin. Engisprettan, sem vér sjáum hoppa í garðinum, er tiltölulega meinlaus, því að hún fer einför- um. En í heitum, þurrum lönd- um fjölgar vissum tegundum mikið, þegar vel árar og beiti- lönd eru nóg. Ef síðan kemui’ slæmt ár safnast engispretturn- ar saman þar sem gróður er nógur. Þéttbýlið æsir þær og örvar og þeim fjölgar ofboðs- lega. Minniháttar líkamlegar breytingar verða á þeim. Þær éta meira; og því meira sem þær éta, því meiri verður f jölgunin. I svona ,,varplöndum“ eru stundum 5000 egg á fermetra, og þau geta verið 750 ferkm. að stærð. í Evrópu hafa aldrei orðið miklar engisprettuplágur, því að þar er ekki mikið um stórar sléttur. Suðurameríka á í stöð- ugri baráttu við þær. Nýlega gerði 100 km. breiður sveimur innrás í akurlönd Brasilíu. Flug- hraðinn var 15 km. á klukku- stund, og svo lang-ur var sveim- urinn, að hann var f jórar stund- ar að fara yfir. Hann lokaði veg- um, stöðvaði lestir, réðist inn í hús og eyðilagði 60000 lestir af hveiti. í Bandaríkjunum hröktust hundruð bænda af jörðum sínum undan engisprettum skömmu eftir 1870. Síðan hafa þar ekki orðið neinar stórplágur. En ef yfirvöldin hefðu ekki gert nein- ar varnarráðstafanir, mundi all-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Úrval

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.