Úrval - 01.06.1953, Blaðsíða 12

Úrval - 01.06.1953, Blaðsíða 12
10 ÚRVAL læknisfræðin í þessum löndum stóð á miklu hærra stigi en ann- arsstaðar á síðari helming 19. aldar hafi einmitt verið sú, að aðferðir Listers voru þar snemma og almennt teknar í notkun. Eftir að Lister hafði verið gerður prófessor í skurðiækn- ingum við háskólann í Edinborg árið 1869, sem eftirmaður tengdaföður síns, James Syme, sem var frægur skurðlæknir, hélt hann áfram að endurbæta sótt- varnaraðferðir sínar. Einkum náði hann góðum árangri með tilraunum sínum til að dauð- hreinsa girni (eatgut), en það er þráður, sem gerður er úr göm- um grasæta og notaður er til að binda fyrir æðar og sauma djúpt í skurði. Þráður þessi eyð- ist í líkamanum.*) Á þeim tímum notuðu menn silkiþráð til að binda fyrir æðar og létu Ianga þráaðrenda lafa út úr sárinu. Oft gróf þráðurinn út eftir nokkra daga, og var hann þá tekinn með því að toga í endana. Ósjaldan olli þetta hættulegum blæðingum. Notkun dauðhreinsaðs girnis var geysimikil framför. Nú var hægt að sökkva þræðinum í skurðinn og loka sárinu strax. Þar með vom sköpuð skilyrði til að framkvæma stórar og vandsamar skurðaðgerðir. Lister endurbætti einnig dauð- *) Sjá greinina „Þegar lífið hang- ir á þræði“ í 3. hefti þ. á. hreinsun sáraumbúða og byrj- aði á að nota gúmmíkerra til að taka við útferð úr sárum. Fyrsti sjúklingurinn, sem hann notaði við gúmmíkerra var Viktoría Englandsdrottning. Er frá leið, óx Lister í áliti og fjöldi lækna víðsvegar að úr heiminum kom til Edinborgar, sem þá var orðin miðstöð skurð- læknisfræðinnar. Þó hlaut hann frekar kuldalegar móttökur þeg- ar hann var skipaður prófessor í skurðlækningum við Kings College í London. Mælt er að þekktur skurðlæknir í London hafi sagt eftir að hann hafði í fyrsta sinn séð Lister gera við brotna hnéskel: „Þegar þessi sjúklingur er dáinn, vona ég að höfðað verði mál á hendur þess- um manni, svo að loksins verði hægt að taka hann fastan.“ En eftir því sem árin liðu, hlaut andstaðan að linast. List- er, sem áður hafði verið gagn- rýndur og hæddur af starfs- bræðrum og stúdentum, var nú hlaðinn hverskonar heiðurs- merkjum og titlum. Hann varð forseti Konunglega brezka vís- indafélagsins, var sæmdur aðals- tign og hlaut setu í efri mál- stofu brezka þingsins, og er hann eini skurðlæknirinn, sem hefur verið aðlaður fyrir læknis- störf sín. Auk þess var hann gerður heiðursfélagi í f jölda vís- indafélaga víðsvegar um heim. Síðustu árin lifði Lister kyrr- látu einstæðingslífi í litlu fiski-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Úrval

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.