Úrval - 01.06.1953, Blaðsíða 51

Úrval - 01.06.1953, Blaðsíða 51
ÖRLÖG VOR EFTIR DAUÐANN 49 Ibyggju í Hel, ríki hinna dauðu í norðri. Það verður að greina á milli elclri og yngri hugmynda og æðri og lægri þjóðfélags- stétta. Sjálft dauðaríkið Hel er skil- ið frá ríki hinna lifandi í Mið- garði af hinu mikla fljóti Gjöll, sem aðeins má komast yfir eftir Gjallarbrúnni. Seinna, á tímum víkingaferðanna verður til sú trú, að fallnir menn fari til Óð- ins, æðsta guðsins, í Valhöll. En trúin á Valhöll útrýmdi þó aldr- ei alveg hugsuninni um dauða- ríkið, sem allir hyrfu til. Þegar kristnin komst á, varð til orðið helvíti á norrænu, þ. e. a. s. refsingarstaður Heljar. Eldfjallið Hekla á íslandi héldu menn, að væru dyr helvítis, og sálirnar sáust fljúga til og frá í eldinum sem svartir fuglar. Hjá Forn-Grikkjum var Had- es guð dánarheima, bróðir Seifs og Póseiclors og kvæntur Perse- fóne, sem ríkti með honum. I Hionskviðu er sagt, að menn hafi ákallað þau með því að slá á jörðina. í Ódyseifskviðu er sagt að Ódyseifur hafi fórnað Hadesi svörtum hrút og svartri á. Hades fékk seinna á sig mild- ari blæ og gekk þá undir nafn- inu Plúton. Auk þess varð hann sá guð, sem veitir mönnunum þau auðæfi, sem jörðin gefur af sér. Á myndum er hann sýndur með nægtahorn og veldissprota undirheimakonungsins. Hades >og Persefóne voru oft tilbeðin við hellismunna, sem menn héldu, að væri inngangur í dán- arheima. Fei’jumaðurinn Karon, sem ferjar hina dauðu yfir óminnis- fljótið Lethe, og hinn ógurlegi varðhundur Kerberus eru lif- andi hugtök í öllum klassiskum fræðum. Forn-Egyptar hugsa sér dán- arheima í vestri, þar sem sólin hverfur á sinni reglubundnu göngu niður í undirheima, og takmark hinna dauðu er að vera teknir upp í sólbát guðsins Ra, því takmarki ná samt fæstir, flestir hinna dauðu verða að lifa gleðisnauðri skuggatilveru í ríkjum hinna ýmsu dánarguða. Ösiristrúin útrýmir þessum upprunalegu trúarbrögðum. Ó- siris ríkir yfir dánarheimum, upprisinn eftir að hafa verið í jarðlífinu vitur og snjall kon- ungur. Þeir sem á hann trúa, vonast til að fá inngöngu í dýrð hans með því að ganga í gegn- um það sama og hann, og losna þar með við að lifa sem skuggar í undirheimum. Ósiristrúnni fylgir einnig siðrænn þáttur, því að hinir dauðu skulu dæmast, er þeir koma til annars heims. Á papyrusströngum og múm- íukistum er Ósiris oft sýndur sitjandi í hásæti. Nokkurs kon- ar kven-nílhestur rneð gapandi gini gætir hans. Svarar hann til Kerberusar hjá Grikkjum. Á metaskálunum er gert út um ör- lög hins dauða. í annarri skál- inni er hjarta hins dauða, en í
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Úrval

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.