Skírnir - 01.04.1906, Side 29

Skírnir.
Japan.
125
vinnuafl er ódýrt og ágætir markaðir bæði utanlands og
innan. Japanar eru nú sjálfbjarga í flestum iðnaðargrein-
um og er það geysileg breyting frá því sem var fyrir
mannsaldri síðan. 1896 var 6000 tonna gufuskip bygt í
Japan að öllu leyti, og þarf eigi lítið til þess að geta
srníöað slík för og alt er til þeirra þarf. Þyngsti gufu-
hamar til járnsmíða þar í landi vegur 20 tonn eða 40
þúsund pund og er munur á honum og handhamrinum fyrir
40 árum.
Meðan Japanar voru að læra alls konar iðnað gjörðu
þeir ýmist, að senda innlenda menn til Ameríku eða Evrópu
til þess að læra, eða sækja verkfróða menn þangað. En
einkennilegt er það, að óðara en þeir höfðu sjálfir lært
listina losuðu þeir sig við útlendingana, sem venjulega
voru ráðnir til 3 eða 5 ára. Ef til vill hafa hin lágu
vinnulaun í Japan stutt að þessu, en mestmegnis mun það
þó hafa verið metnaður og löngun til þess að verða sjálf-
bjarga í öllu. Þegar stjórnin þurfti á fræðimönnum að
halda sneri hún sér jafnaðarlega til stjórnanna í Banda-
ríkjunum eða Norðurálfunni og fekk þær til þess að velja
mennina. Milligöngumennirnir voru auðvitað sendiherrar
Japana.
c) Siglingar og samgöngumál. Þegar Bandaríkin neyddu
Japan til þess að leyfa sér verzlun og viðskifti (1853)
áttu Japanar engan skipastól annan en opna báta og smá-
skútur til innanlandsflutninga. Allur vöruflutningur að og
frá landinu var því í fyrstu í höndum útlendinga. Að
visu var gnægð af góðum við í landinu til þess að byggja
skip úr, en enginn kunni neitt til stórskipasmíða. Það
leið þó ekki lengur en árið til þess að 2 eða 3 skip vóru
smiðuð eftir útlenzku sniði (1854), en þekking á skipa-
smíði var þá víst ekki stórum meiri hjá þeim en hún var
hjá fyrstu eyfirzku skipasmiðunum. Skömmu síðar vildi
Japönum það happ til, að rússneskt herskip straudaði þar
við land með 400 manna, sem komust allir á land heilir
á húfi. Þá voru samgöngur af mjög skornum skamti og
komust skipsmenn því eigi burtu. Þeir tóku þá það til