Skírnir - 01.04.1906, Qupperneq 90

186
Erlend tíðindi.
Skirnir.
og ríki. Fyrir þyí er nú engin þjóðkirkja framar á Frakklandi
og engum trúarbrögðum öSrum fremur veitt vernd eða stoS af
ríkisvaldsins hálfu, heldur gert öllum jafnt undir höfði. Það eru
mikil umskifti.
Landskjálfti i San-Francisco og borgarbruni.
Þar varð meiri háttar landskjálfti í vor, er hófst 18. apríl um nótt
<kl. 5,13). Húsahruninu af hristingnum fylgdi eldsbruni, sem varS
ekki við ráðið vegna þess helzt, að landskjálftinn braut vatnsveitu-
umbúnaS bæjarins og tók fyrir alla vatnsrás. Hús voru sprengd
í loft upp eða feld með fallbyssuskotum, til þess að stöSva eldinn.
ÞaS tókst ekki fyr en eftir 4 daga. Þá stóS ekki upp í nema sem
svaraSi x/4 hhita borgarinnar. Manntjón leikur á 1000-—3000.
Eignatjón á 250—500 miljónum dollara. Brunasvæðið nam nær
5000 ekrum (1 ekra er á stærS viS Austurvöll í Reykjavík). Það
var ekki nema 2000 ekrur rúmar í Chicago brunanum mikla
1871. Bæjarbúar munu hafa verið nær 400,000. Þar af voru
300,000 húsnæðislausir um htíð. Sumt flýSi til næstu bæja, en
flest fólk lá úti í skemtigörðum bæjarins, um 200,000 fyrstu nótt-
ina eftir landskjálftann. Herlið hélt misindislýð í skefjum. Hjálp
kom mikil vi'Sa að von bráðara. Sambandsþingið í Washington
veitti 2j/2 milj. dollara í bráS, og hátt upp í 20 milj. dollara var
skotið saman á fám vikum í Bandaríkjunum. Meira en 3J/2 milj.
doll. safnaSist í New York einni. Roosevelt forseti baðst undan
hjálp frá öSrum löndum.
Landskjálftahreyfingin náSi fullar 100 mílur enskar bæði í
suður norður frá San Francisco, og tirðu þar miklar skemdir víða, svo
nema mundi mórgum miljónum króna og nokkuru manntjóni.
Mjög bráSlega eftir var tekið til að endurreisa borgina, fegurri
en áður og rambyggilegri, mest úr stáli. Stálhúsin stóðast bezt
landskjálftana, þótt geysihá væri.
Eldgos í Vesúvíus. Það hófst 5. apríl og stóð í viku,
eitt hiS mesta, sem komið hefir, annað en þaS er færði í kaf borg-
irnar Herculanum og Pompeji arið 79 e. Kr. Viðlíka gos og þetta
er getið um 1631 og 1872. Nýr gígur laukst upp sunnan í fjall-
inu og valt þaðau hraunbreiða niður af því alt til sjávar og eyddi
borg, er þar stóð og hét Boscotrecase, með 10,000 íbúa; þeir fengu