Morgunblaðið - 28.03.1991, Qupperneq 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. MARZ 1991
Stjónunálaflokk-
ar á flæðiskeri
eftir Þorvald
Gylfason
Stjórnmálaflokkarnir virðast
ekki njóta mikillar hylli meðal al-
mennings í landinu. Skoðanakann-
anir Félagsvísindastofnunar Há-
skóla íslands hafa sýnt það mán-
uðum saman, að um eða yfir 40%
kjósenda hika við að greiða nokkr-
um flokki atkvæði sitt í komandi
kosningum.
Hvers vegna njóta flokkarnir
svo lítils fylgis meðal þjóðarinnar?
Nærtækasta skýringin er sú, að
þeir hafa brugðizt. Þeir hafa
dregizt aftur úr. Þeir hafa ekki
sinnt kalli tímans. Meðan öll Evr-
ópa er á fleygiferð í átt til aukins
frelsis og framfara í skjóli heil-
brigðra markaðsbúskaparhátta,
sitjum við íslendingar fastir á
klafa forpokaðra stjórnmála-
flokka, sem fylgjast ekki með
tímanum.
Kjarni vandans virðist mér vera
sá, að stjórnmálaflokkamir eru
allir klofnir í tvær höfuðfylkingar.
Annars vegar eru menn, sem eru
.hlynntir því, að markaðsöflunum
sé gefinn lausari taumur í efna-
hagslífinu og á öðrum sviðum
þjóðlífsins almennt til að bæta
lífskjörin í landinu og til að búa í
haginn fyrir framtíðina í anda
þess fijálsræðis, sem nú er að
IÚr flokki greina há-
skólamanna þar sem
reifuð eru þjóðmál
nú þegar kosningar
fara í hönd.
ryðja sér til rúms í auknum mæli
um alla Evrópu, bæði í vestri og
austri. Hins vegar era menn, sem
standa fast gegn slíkum umbót
um yfirleitt til að vernda þrönga
sérhagsmuni á kostnað almenn-
ings.
Síðar nefnda fylkingin hefur
haft yfírhöndina hingað til og hef-
ur enn í skjóli ranglátrar kjör-
dæmaskipunar og ónógs aðhalds
af hálfu almennings og fjölmiðla.
Almenningur á alltaf í vök að veij-
ast gagnvart harðsnúnum hags-
munahópum, því að almannahagur
er dreifður. Það er til dæmis eng-
in tilviljun, að neytendasamtökin
eru veik, en bændasamtökin sterk,
þótt neytendur séu margfalt fleiri
en bændur.
Stjórnvöldum ber skylda til að
gæta hagsmuna almennings gagn-
vart þröngum sérhagsmunum.
Þau hafa vanrækt þessa skyldu.
Afleiðingarnar blasa við:
* Við búum enn við óhagkvæm-
ustu landbúnaðarstefnu og um leið
hæsta matvöruverð í allri Evrópu,
jafnvel þótt lífskjör láglaunafólks
séu mun lakari hér en meðal ná-
lægra þjóða með svipaðar tekjur.
* Tiltölulega fáum útvöldum
útgerðarmönnum er gefinn afla-
kvóti, sem þeir geta selt fyrir svim-
andi fjárhæðir í auðgunarskyni,
jafnvel þótt fiskimiðin séu sameign
þjóðarinnar samkvæmt lögum.
* Gengisskráning krónunnar er
ennþá miðuð við afkomu sjávarút-
vegsins fyrst og fremst, jafnvel
þótt helmingur útflutningstekna
okkar eigi upptök sín í öðram at-
vinnugreinum, einkum iðnaði,
verzlun og þjónustu.
* Stjórnvöld hafa haldið áfram
að leyfa meiri veiði en fiskifræð-
ingar hafa talið ráðlegt, jafnvel
þótt fiskstofnarnir umhverfís
landið hafi minnkað verulega
vegna of mikillar veiði á liðnum
árum.
■ * Við búum ennþá við óhag-
kvæman rekstur ríkisbanka og
fjárfestingarsjóða, jafnvel þótt
gjaldþrot Útvegsbankans hafi
kostað almenning Ijárhæð, sem
nemur um 40.000 krónum á hveija
fjögurra manna fjölskyldu í
landinu.
* Stjórnmálamenn halda áfram
að ota sjálfum sér og hver öðram
í bankastjórastöður og bankaráð,
jafnvel þótt bankastjórn í nútíma-
þjóðfélagi útheimti mikla reynslu
og sérþekkingu á sviði bankamála
og efnahagsmála yfirleitt.
* Fjármál ríkisins eru í ólestri
enn sem fyrr, jafnvel þótt þráfelld-
Aöalfundur
1991
Aðalfundur Skeljungs hf. verður
haldinn föstudaginn 12. apríl 1991
í Átthagasal Hótel Sögu, Reykja-
vík, og hefst fundurinn kl. 16:00.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf skv. 16.
gr. samþykkta félagsins.
2. Tillaga um útgáfu jöfnunarhluta-
bréfa.
3. Tillaga um breytingu á 4. gr. sam-
þykkta félagsins.
4. Önnur mál, löglega upp borin.
Dagskrá, endanlegar tillögur og
reikningar félagsins munu liggja
frammi á aðalskrifstofu félagsins,
hluthöfum til sýnis, viku fyrir
aðalfund.
Aðgöngumiðar og fundargögn
verða afhent á aðalskrifstofu fé-
lagsins Suðurlandsbraut 4,
6. hæð, frá og með 8. apríl til
kl.15:00 á fundardag, en eftir
það á fundarstað.
Skeljungur hf.
Einkaumbod fyrir Shell-vörur á íslanch.

Kristín Jónsdóttir sýn
ir í Listasafni ASÍ
KRISTÍN Jónsdóttir frá Munka-
þverá opnar sýningu á verkum
sínum í Listasafni ASÍ, Grensás-
vegi 16, laugardaginn 30. mars
kl. 15.00.
Á sýningunni eru myndverk úr
ull, gerð með þæfingu og bland-
aðri tækni. Þetta er fimmta einka-
sýning Kristínar en hún hefur
einnig tekið þátt í fjölmörgum
samsýningum heima og erlendis.
Kristín stundaði nám viðJVlynd-
lista- og handíðaskóla íslands
1949-1952 og lauk þaðan teikni-
kennaraprófi. Framhaldsnám
stundaði hún síðar í Danmörku,
Frakklandi og á Ítalíu. _ Sýning
Kristínar í Listasafni ASÍ verður
opin daglega kl. 14-19. Henni lýk-
tif sunnudaginn 14. apríl.
Kristín Jónsdóttir
Þorsteinn Gauti Sigurðsson Jón Aðalsteinn Þorgeirsson
Tónleikar á laugardag-
inn á Kjarvalsstöðum
JÓN Aðalsteinn Þorgeirsson, klarinettleikari, og Þorsteinn Gauti
Sigurðsson, píanóleikari, halda laugardaginn 30. mars tónleika
á Kjarvalsstöðum og hefjast þeir kl. 17.00.
Þeir flytja Sónötu eftir F. Poul- an tónverk fyrir klarinett og
enc, Premiere Rhapsodie eftir píanó. Jón Aðalsteinn og Þor-
C. Debussy, Fjögur stykki op. 5 steinn Gauti hafa unnið saman
eftir A. Berg og Sónötu eftir J. undanfarin ár og leikið í
Brahms í f-moll op. 120, allt sam- Reykjavík og víða út um land.
* Enginn stjómmálaflokkanna
hefur fjallað um hugsanlega aðild
íslands að Evrópubandalaginu fyr-
ir aldamót til nokkurrar hlítar,
hvað þá tekið afstöðu til þess mik-
ilvæga máls með skynsamlegum
rökstuðningi, jafnvel þótt almenn-
ingur sé mjög áhugasamur um
nánari tengsl á milli íslands og
Evrópu.
Það bætir ekki úr skák, að flest-
ir fjölmiðlar landsins eru tengdir
stjómmálaflokkunum með einum
eða öðram hætti. Þess vegna búa
stjórnmálaflokkarnir og forustu-
menn þeirra við minna aðhald en
tíðkast í öðrum löndum yfirleitt.
Stjórnmálaflokkarnir eiga sameig-
inlegra hagsmuna að gæta að
þessu leyti. Þeir sjá sér hag í að
geta deilt og drottnað í friði á sem
flestum sviðum án þess að huga
að dreifðum hagsmunum almenn-
ings. Þess vegna vilja stjórnmála-
menn halda áfram að úthluta verð-
mætum aflakvótum ókeypis á
svipaðan hátt og jeppum og gjald-
eyri var úthlutað á gjafverði á
skömmtunarárunum. Þess vegna
vilja þeir halda áfram að hafa tögl
og hagldir í banka- og sjóðakerf-
inu. Þess vegna sjá margir þeirra
rautt, þegar minnzt er á markaðs-
búskap.
Höfundur erprófessor í hagfræði
við Háskóla íslands.
ur hallarekstur ríkisins í víðum
skilningi sé ein helzta orsök verð-
bólguvandans.
* Erlendar skuldir þjóðarinnar
era komnar upp undir 700.000
krónur á hvert mannsbarn í
landinu, jafnvel þótt stjórnvöld
hafi heitið því að draga úr skulda-
söfnun í útlöndum.
* Verðbólguvandinn er óleystur
enn í raun og veru, þótt verðbólg-
an hafi að vísu hjaðnað í bili vegna
hófsamlegra kjarasamninga.
Þorvaldur Gylfason