Morgunblaðið - 13.03.1999, Blaðsíða 22
22 LAUGARDAGUR 13. MARZ 1999
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
S
Agreininfflir SR-mjöls og Verðbréfaþings
Lokað fyrir viðskipti
með SR-mjöl ígær
LOKAÐ var fyrir viðskipti SR-mjöls
á Verðbréfaþingi Islands í gær allt
frá opnun þingsins klukkan tíu fram
til klukkan þrjú. Astæðuna má rekja
til fréttar Morgunblaðsins um starf-
semi félagsins sem birtist í gær.
I fréttatilkynningu frá Verðbréfa-
þingi segir að í ljósi fréttar Morgun-
blaðsins um lokun tveggja físki-
mjölsverksmiðja SR-mjöls, hafi
þingið átt von á því að félagið sendi
VÞI frétt til birtingar áður en við-
skipti hæfust kl. 10 í gærmorgun.
Þegar slík frétt hafði ekki borist
laust fyrir klukkan 10 lokaði þingið
fyrir viðskipti og óskaði eftir því við
forráðamenn félagsins að frétt yrði
send til þingsins.
Forráðamenn SR-mjöls höfnuðu
þeirri beiðni og vísuðu til þess að á
undanfómum vikum hafi hver fréttin
rekið aðra um verðlækkanir á afurð-
um loðnuverksmiðja og mikla söfnun
á birgðum sem eru óseldar. Það að
SR-mjöl hf. kjósi að hætta móttöku
hráefnis í tveimur verksmiðjum sín-
um af fimm við slíkar aðstæður, er
að mati forsvarsmanna fyrirtækisins
eðlileg, fyrirsjáanleg og sjálfsögð
viðbrögð og þess vegna sé aðgerðin
ekki þess eðlis að tilkynna þurfi hana
til Verðbréfaþings.
I frétt Morgunblaðsins var greint
frá því að SR-mjöl hafi lokað fiski-
mjölsverksmiðjum sínum á Raufar-
höfn og Reyðarfirði. Sólveig Samú-
elsdóttir, markaðsstjóri fyrirtækis-
ins, sagði ástandið á mörkuðum orð-
ið þannig að ekki svari lengur kostn-
aði að halda mjölframleiðslu áfram,
því útlit sé fyrir að afurðaverð lækki
enn frekar og ljóst sé að útgerðir
loðnuskipa sætti sig ekki við lægra
hráefnisverð en orðið er. Birgðasöfn-
un hafi verið gífurleg og nokkrir
framleiðendur gripið til þess ráðs að
flytja út óselt mjöl í geymslur er-
lendis. Hún sagðist jafnframt þeirr-
ar skoðunar að skynsamlegast sé að
hætta veiðum þegar í stað og að
ástæðan fyrir því að verksmiðjum fé-
lagsins á Siglufirði, Seyðisfirði og í
Helguvík verði haldið opið um sinn
sé sú að framleiðsla hafi aðallega
verið í verðmætara mjöli. ,Ástandið
á þeim mörkuðum er þó lítið betra
og verður það að skoðast í næstu
viku hvort unnt verði að halda þess-
um verksmiðjum áfram opnum,“
sagði Sólveig.
Verða að tryggja
jafnræði ijárfesta
Viðbrögð Verðbréfaþings urðu
þau að birta valda kafla úr frétt
Morgunblaðsins. Stefán Halldórs-
son, framkvæmdastjóri Verðbréfa-
þings Islands, segir aðgerðir þings-
ins fyrst og fremst hafa miðað að því
að tryggja jafnan aðgang fjárfesta
að jafn mikilvægum upplýsingum og
hann telur hafa birst á síðum Morg-
unblaðsins í gær. „Þar sem ekki er
tryggt að allir fjárfestar hafi átt þess
kost að lesa Morgunblaðið, t.a.m. úti
á landi, fyrir opnun þingsins klukkan
tíu, þá fórum við þá leið að loka fyrir
viðskipti í SR-mjöli og óskuðum eftir
því að félagið sendi frá sér frétt til
Þingsins sem hægt væri að dreifa
samkvæmt hefðbundnum hætti
Verðbréfaþings. Fulltrúar SR-mjöls
urðu ekki við þeirri beiðni og því
brugðum við á það ráð að senda
sjálfir út frétt sem byggði á frásögn
blaðsins og sáum þar með til þess að
jafnræði fjárfesta væri uppíyllt. I
kjölfarið opnuðum við fyrir viðskipti
í félaginu klukkustund fyrir lokun
þingsins."
Stefán segir það henda við og við
að fyrirtæki sendi ekki inn upplýs-
ingar fyrir opnun þingsins sem birst
hafi í fjölmiðlum eftir lokun síðasta
viðskiptadags. Hins vegar hafi það
ekki áður gerst að forsvarsmenn fyr-
irtækis neiti að verða við beiðni um
að uppfylla þá upplýsingaskyldu sem
talin er nauðsynleg til að tryggja
jafnræði fjárfesta. Stefán kveðst
ekki geta sagt til um hvort eftirmál
verði af skoðanaágreiningi fyrirtækj-
anna.
Telja málinu lokið
Sólveig Samúelsdóttir, markaðs-
stjóri SR-mjöls, sagðist í samtali við
Morgunblaðið líta svo á að málinu
væri lokið. „Við teljum aðgerðir okk-
ar eðlilegt ffamhald af því sem hefur
verið að gerast á markaðinum og þvi
ekki ástæða til að tilkynna það sér-
staklega til Verðbréfaþings. Þeir
voru að fara fram á upplýsingar sem
öllum voru Ijósar og tilkynning frá
okkur í gærmorgun hefði engu
breytt þar um,“ segir Sólveig.
Vonbrigði með afkomu Tæknivals á síðastliðnu ári
Tapið nemur
13,4 millj-
ónum króna
Tæknival hf.
Úr reikningum móðurfélagsins
Rekstrarreikningur Miiijónir króna 1998 1997 Breyting
Rekstrartekjur 3.743,1 2.630,1 +42,3%
Rekstrargjöld 3.810,9 2.599,2 +46,6%
Rekstrarafkoma fyrír fjárm.liði -67,9 30,9 -
Hrein fjármagnsgjöld -22,0 -12,9 +70,5%
Afkoma af reglul. starfs. f. skatta -89,9 -17,9 +402,2%
Afkoma af reglul. starfs. eftlr skatta -60,1 12,5 -
Hagn. af sölu eigna að frádr. tekjusk. 62,3 14,0 +345,0%
Afkoma f. áhrif dóttur- og hlutd.félaga 2,1 26,5 -02,1%
Afkoma ársins -13,4 17,7
Efnahaasreikningur 31. des.: 1998 1997 Breyting
Fastafjármunir Milljónir króna 282,0 266,6 +5,8%
Veltufjármunir 1.530,2 855,7 +78,8%
Eignir samtals 1.812,2 1.122,3 +61,5%
Eigið fé 284,7 284,5 +0,1%
Langtímaskuldir 458,5 205,9 +122,7%
Skammtímaskuldir 1.069,1 631,9 +69,1%
Skuldir og eigið fé samtals 1.812,3 1.122,3 +61,5%
Kennitölur og sjóðstrevmi 1998 1997 Breyting
Veltufé frá rekstri Milljónir króna -49,2 -42,9 +14,7%
Veltufjárhlutfall 1,4 1,4
Eiginfjárhlutfall 15,7% 25,3%
TÆKNIVAL ásamt dóttur- og hlut-
deildarfélögum var rekið með 13,4
milljóna króna tapi á árinu 1998 en
með 17,7 milljóna króna hagnaði árið
áður. Hagnaður móðurfélags Tækni-
vals fyrir áhrif hlutdeildar- og dótt-
urfélaga var 2,1 milljón króna á ár-
inu 1998 en var 26,5 milljónir króna
árið 1997. Heildareignir samstæð-
unnar námu 2,009,7 milljónum króna
í árslok og eigið fé félagsins var
284.7 milljónir króna.
Rekstrar- og efnahagsreikningur
Tæknivals var nú í fyrsta sinn settur
fram sem samstæðureikningur, þar
sem talin eru fram móðurfélagið
Tæknival auk dóttur- og hlutdeildar-
félaga. í honum kemur m.a. fram að
rekstrartekjur samstæðunnar námu
4.151,2 milljónum króna á árinu 1998
en rekstrargjöld námu 4.221,9 millj-
ónum króna. Rekstrartap án fjár-
munatekna og fjármagnsgjalda var
70.7 milljónir króna. 103,9 milljóna
króna tap var af reglulegri starfsemi
fyrir skatta en 74,5 milljóna króna
tap eftir skatta. Hagnaður af sölu
eigna var 63,8 milljónir og var tap
fyrir áhrif dóttur- og hlutdeildarfé-
laga 10,6 milljónir en afkmoma árs-
ins 13,4 milljóna króna tap eins og
áður sagði. Veltufé samstæðunnar
frá rekstri er neikvætt um 41,6 millj-
ónir króna og handbært fé í árslok
80,6 milljónir króna. Starfsmenn
samstæðunnar í árslok voru 356.
Að sögn Rúnars Sigurðssonar,
framkvæmdastjóra Tæknivals, var
afkoma félagsins á árinu 1998 lakari
en að var stefnt. Meginskýringin sé
sú að víðtæk endurskipulagning fé-
lagsins hafi skilað sér seinna en
reiknað var með. Tæknival stæði nú
á þeim tímamótum að vera að breyt-
ast í þekkingarfyrirtæki úr hefð-
bundnu sölufyrirtæki tölvubúnaðar.
Áherslubreytingin í rekstri félagsins
hafi kostað nokkrar fórnir en var
nauðsynleg til að tryggja vöxt og við-
gang félagsins til framtíðar. Sam-
kvæmt rekstraráætlun Tæknivals
fyrir árið 1999 er gert ráð fyrir um-
skiptum til hins betra. Velta móður-
félagsins er áætluð 4,5 milljarðar
króna og gert er ráð fyrir 70-90
milljóna króna hagnaði fyrir skatta.
Afkoman veldur vonbrigðum
Þorsteinn Víglundsson, yfirmaður
greiningardeildar hjá Kaupþingi,
segir að afkoma Tæknivals valdi
vonbrigðum enda hafi önnur fyrir-
tæki í þessari grein verið að bæta af-
komu sína verulega að undanförnu.
Það auki á vonbrigðin að fyrirtækið
sendi frá sér tilkynningu þann 31.
desember sl. þar sem tekið var fram
að hagnaður yi'ði af rekstri félagsins.
Þá valdi það nokkrum áhyggjum
hversu mikið birgðir félagsins sé að
aukast. Á sama tíma og veltan er að
aukast um 42% aukast birgðir um
117% og námu 721 milljón króna í
árslok. Viðskiptakröfur aukast
einnig nokkuð umfram vöxt rekstr-
artekna, en aukning þeirra nam 65%
á milli ára. Þá eru skuldir félagsins
einnig að aukast verulega á milli ára.
Þorsteinn segir að það veki athygli
að lagt sé til að greiða 5% arð við
þessi skilyrði í rekstri, og telur Ijóst
að þessi afkoma standi ekki undir
núverandi markaðsvirði félagsins.
Aðalfundur Tæknivals verður
haldinn 26. mars næstkomandi að
Hótel Sögu kl. 16. Stjóm félagsins
gerir tillögu um 5% arðgreiðslu til
hluthafa á árinu 1999.
.ggfjljfe HRAÐFRYSTISTÖÐ ÞÓRSHAFNAR HF Úrársreikningi 1998
Rekstrarreikningur 1998 1997 Breyt.
Rekstrartekjur (brúttó) Milljónir króna 1.560,3 1.792,4 -12,9%
Rekstrargjöld (brúttó) 1.244,7 1.434,9 -13,3%
Hagnaður fyrir afskriftir 315,7 357,5 -11,7%
Afskriftir 147,8 111,1 33,0%
Fjármagnsgjöld umfram tekjur 93,8 98,5 -4,8%
Reiknaður tekjuskattur 11,7 30,4 -61,5%
Hagnaður af reglulegri starfsemi 62,3 117,5 -47,0%
Hagnaður ársins 46,3 147,5 -68,6%
Efnahagsreikningur 3l.des. 1998 1997 Breyt.
[ Eígn/r: | 485,1
Veltufjármunir Milljónir króna 464,3 4,5%
Fastafjármunir 1.466,5 1.204,0 21,8%
Eignir samtals 1.951,6 1.668,3 17,0%
| Skulúir og eigið té: | Skammtímaskuldir 452,6 287,0 57,7%
Langtímaskuldir 954,1 874,7 9,1%
Tekjuskattsskuldbinding 50,4 46,1 9,3%
Eigið fé 494.5 460.5 7.4%
Skuldir og eigið fé samtals 1.951,6 1.668,3 17.0
Kennitölur 1998 1997
Eiginfjárhlutfall 25,3% 27,7%
Veltufjárhlutfall Veltufé frá rekstri Milljónir króna 1,1 226,3 1,6 251,7 -10,1%
Hraðfrystistöð Þórshafnar hf.
Hagnaður dróst
saman um 100 m.kr
HAGNAÐUR Hraðfrystistöðvar
Þórshafnar nam 46 milljónum króna
á síðasta ári samanborið við 147
milljónir árið 1997. Hagnaður af
reglulegri starfsemi var 62 milljónir
en var 117, 5 milljónir árið á undan.
Hagnaður af reglulegri starfsemi
fyrir skatta lækkaði um helming og
nam 74 milljónum á síðasta ári.
Veltufé frá rekstri var á síðasta ári
226 milljónir samanborið við 252
milljónir árið á undan.
I frétt frá félaginu kemur fram að
ráðist hafi verið í miklar endurbæt-
ur á fiskimjölsverksmiðju félagsins.
Um er að ræða nýjan búnað, m.a.
vakúmþurrkara, eimingartæki,
sjóðara og pressu, auk þess sem
húsnæði og tölvukerfi var endurnýj-
að. Með fjárfestingunni hafa afköst
verksmiðjunnar aukist um 350 tonn
á sólarhring, auk þess sem nú eru
möguleikar ó framleiðslu hágæða-
mjöls. Heildarafkastageta verk-
smiðjunnar er nú um 1.000 tonn á
sólarhing.
_ Nýverið keypti félagið 26% hlut í
Utgerðarfélaginu Skálum sem gerir
út nótaskipin Júpiter og Neptúnus.
Þar með á Hraðfrystistöðin 61,7%
hlutafjár í félaginu. Velta Skála á
síðasta ári var 302 milljónir króna.
Afkoma félagsins á síðasta ári var
42 m.kr. tap og veltufé frá rekstri
13,5 milljónir.
Forsvarsmenn Hraðfrystistöðv-
arinnar telja afkomuna í heild vel
viðunandi að því er fram kemur í
fréttatilkynningu. Jóhann A. Jens-
son forstjóri bendir þó á að veiðarn-
ar hafi gengið illa síðastliðið haust
auk þess sem það komi illa við fé-
lagið að markaðirnir í Rússlandi
hafi hrunið í fyrra og ekki náð sér á
strik aftur. „Þá standa sjávarút-
vegsfyrirtæki frammi fyrir verð-
lækkunum á mjöli og lýsi um þessar
mundir sem kemur eðlilega illa við
rekstur þeirra."
Að sögn Jóhanns ræðst rekstur
árið 1999 að miklu leyti af því
hvernig afurðaverð kemur til með
að þróast. Hann segir vonir standa
til að veiðar á loðnu og sfld gangi vel
á árinu og bendir á að Hraðfrysti-
stöðin sé vel í stakk búin til að taka
á móti miklum afla eftir talsverðar
endurbætur á tækja- og vinnslu-
búnaði félagsins á síðasta ári. „Við
gerum okkur því vonir um að geta
vegið upp framlegðartap vegna
lækkandi afurðaverðs með auknum
afköstum og hagræðingu í vinnslu."
Gengi hlutabréfa lækkar
Gengi hlutabréfa í félaginu lækk-
aði um 5,4% á Verðbréfaþingi Is-
lands í gær en einungis ein viðskipti
voru að baki þeirri lækkun.
Albert Jónsson, forstöðumaður
verðbréfamiðlunar Fjárvangs, segir
afkomu Hraðfrystistöðvar Þórs-
hafnar ekki koma á óvart. „Það er
svipað að gerast hjá þeim og öðrum
uppsjávarfyrfrtækjum. Svo virðist
sem seinni hluti ársins hafi verið
þeim erfiðari og þau ekki náð sér á
strik. Má þar kenna um lækkandi
afurðaverði og minni afla. Auk þess
sem málefni Skála virðast hafa haft
neikvæð áhrif á stöðu fyrirtækisins.
Eg tel því að afkoman sé í samræmi
við það sem menn hefðu getað gert
ráð fyrir,“ segir Albert.
Hlutabréfasjóðurinn
373 milljónir íhagnað
HAGNAÐUR Hlutabréfasjóðsins,
sem er í vörslu VIB, nam 373 millj-
ónum króna samkvæmt rekstrar-
reikningi en lækkun að íjárhæð 95
milljónir króna varð á óinnleystum
gengishagnaði hlutabréfa. Hlutafé
félagsins var 1.804 milljónir króna í
árslok 1998 en eigið fé samtals
5.058 milljónir króna samanborið
við 4.846 milljónir árið á undan.
Verðmæti innlendra hlutabréfa
í eigu félagsins nam um 2.786
milljónum króna í árslok 1998.
Stærstu eignarhlutar sjóðsins eru
í Eimskip, 497 milljónir króna, ís-
landsbanka 313 milljónir og
Granda 177 milljónir króna. Á ár-
inu 1998 var hlutfall erlendra
hlutabréfa aukið umtalsvert og
var vægi þeirra um 19% af eignum
sjóðsins í árslok, 1.044 milljónir
króna.
Hluthafar í árslok 1998 voru
8.825 en þeim fjölgaði um 803 á ár-
inu eða um 10%. Stjórn félagsins
gerir tillögu um að greiddur verði
8% arður til hluthafa. Aðalfundur
sjóðsins verður haldinn 18. mars.