Morgunblaðið - 13.03.1999, Page 46

46 LAUGARDAGUR 13. MARZ 1999
MORGUNBLAÐIÐ

STOFNAÐ 1913
UTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ráðherrar S.iálfstæðisflokksins svöruðu fj
GEIR H. Haarde fjármálaráðherra, Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs- og dómsmálaráðherra, Halldór Blöndal s;
menntamálaráðherra og Davíð Oddsson forsætisráðherra sitja fyrir svörum á landsfundi. Sturla Böðvarsson alþii
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra í fyrirspurnartíma u
Sannfærður um að g
aflaheimildir getur h
TÖLUVERÐAR umræður
urðu um fiskveiðistjórnkerf-
ið og úthlutun aflaheimilda í
fyrirspumartíma ráðherra á
landsfundi Sjálfstæðisflokksins í gær.
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráð-
herra sagði að lagt hefði verið gjald á
úthlutaðar aflaheimildir allt frá upp-
hafi kvótakerfisins tO að standa undir
tilteknum afmörkuðum kostnaði.
Sagðist hann vera sannfærður um að
þetta gjald gæti hækkað smám saman
eftir því sem sjávarútvegurinn styrkt-
ist. Davíð Oddsson forsætisráðherra
benti m.a. á að það fyrirkomulag að
úthluta veiðiheimildum á skip hefði
verið komið á árið 1983. Það hefði ver-
ið verk manna í þeim tilgangi að tak-
marka óhefta sókn og engum hefði
dottið í hug að önnur leið væri fær en
sú sem farin var.
Ráðherrar Sjálfstæðisflokksins sátu fyrir
svörum á landsfundi flokksins fyrir hádegi í
gær. Landsfundarfulltrúar báru fram fjöl-
margar fyrirspurnir fyrir ráðherrana um
ólík málefni og stóðu umræður yfír í hálfa
+ *
þriðju klukkustund. Egill Olafsson og Omar
Friðriksson fylgdust með umræðunum.
Engum datt í hug 1983 að Iáta
allt aðra menn hafa kvótann
Þorsteinn ságði í svari við fyrir-
spum frá Birni Loftssyni að ákvarð-
anir um úthlutun aflahlutdeildar á
skip hefðu verið teknar 1983. Þá hafi
mönnum ekki verið færð réttindi
heldur var þá verið að minnka rétt
manna til veiða í fiskveiðilögsögunni
frá því sem áður var, að sögn ráð-
herra.
Hálfdán Kristjánsson spurði Davíð
Oddsson m.a. að því hvemig það
mætti vera að einstaklingar sem hefðu
afnotaréttinn af sameiginlegri auðlind
þjóðarinnar gætu selt hann og stungið
andvirðinu í vasann. Davíð sagði að
fyrir árið 1983 hefðu menn getað veitt
ótakmarkað þegar þeir hefðu viljað.
„Veiðiflotinn var orðinn svo öflugur að
það varð að stöðva frjálsar veiðar af.
Það var ekki gleðilegt íyrir íslend-
inga, sem höfðu staðið í frjálsum veið-
um mjög lengi. Við höfðum getað
teygt þann tíma með því að færa út
landhelgina skref fyrir skref, í þrjár
mílur, tólf milur, 50 mílur, 200 mflur
og þegar öll sú viðbót kom, gátu menn
veitt frjálst. Þama var svo komið
1983-84 að þetta gat ekki lengur geng-
ið.
Þá var spursmálið þetta, átti að láta
einhverja aðra fá þessa kvóta til veiða
en þá sem vora að veiða? Ég sé ekki
að nokkur maður hér í salnum eða
annars staðar hefði fengið þá hug-
mynd að stöðva veiðar skyndflega
1983, banna þeim að veiða frjálst, sem
áður höfðu gert það, og láta síðan ein-
hverja allt aðra menn hafa kvótann.
Það datt engum í hug þá. Þeir menn
sem að þessu stóðu af okkar hálfu
vora Geir Hallgrímsson, Matthías
Menntamálaráðherra vill gera breytingar á re
TÆKIFÆRI
SCHRÖDERS
AFSÖGN Oskars Lafontaines, sem fjármálaráðherra
Þýskalands og formanns Jafnaðarmannaflokksins,
SPD, var jafnóvænt og hún var óhjákvæmileg. Á því hálfa
ári sem liðið er frá því stjórn Gerhards Schröders tók við
völdum í Þýskalandi hefur flest farið úrskeiðis, sem gat far-
ið úrskeiðis. Stjórnin hefur einkennst af sundurlyndi og
togstreitu ráðherra, ekki síst þeirra Lafontaines og
Schröders. I hverju málinu á fætur öðru hefur stjórnin far-
ið offari og reynt að keyra umdeild mál í gegn án undirbún-
ings og nauðsynlegs aðdraganda. Á þetta við um hugmynd-
ir stjórnarinnar í kjarnorkumálum jafnt sem skattamálum,
í málefnum innflytjenda jafnt sem Evrópumálum.
Oftar en ekki hefur það verið fjármálaráðherrann
Lafontaine sem staðið hefur í vegi fyrir tilraunum
Schröders til að hasla stjórninni völl á miðju stjórnmál-
anna, þeirri „nýju miðju“ sem jafnaðarmenn hétu að inn-
leiða í kosningabaráttunni síðastliðið haust.
Schröder reyndi fyrir kosningarnar að sannfæra kjós-
endur og atvinnulífið um að hann væri ábyrgur stjórnmála-
maður er myndi stjórna af skynsemi en ekki reyna að knýja
í gegn róttækar breytingar. Lafontaine hefur hins vegar
tekist að egna atvinnulíf Þýskalands til reiði og þar með
dregið úr trausti á stjórnina í heild. Yfirlýsingar hans í
Evrópumálum og stöðugar kröfur á hendur hins nýja evr-
ópska seðlabanka hafa að sama skapi átt sinn þátt í að
veikja stöðu evrunnar, hins sameiginlega gjaldmiðils Evr-
ópusambandsins. Hversu trúverðugar eru yfirlýsingar um
sjálfstæði seðlabankans er fjármálaráðherra voldugasta
ríkis ESB reynir nær daglega að hafa afskipti af ákvörðun-
artöku bankans?
Úrslit kosninganna í sambandslandinu Hessen fyrr á ár-
inu, þar sem stjórn jafnaðarmanna og græningja missti
óvænt meirihluta sinn, var að flestra mati alvarleg viðvörun
til stjórnarinnar og stöðugur orðrómur hefur verið um að
Schröder kynni að söðla um og taka upp samstarf við FDP,
flokk frjálsra demókrata í stað græningja. Þær vangaveltur
hafa blossað upp að nýju í kjölfar afsagnar Lafontaines.
Vandi stjórnarinnar er hins vegar djúpstæðari en svo að
hann verði leystur með því að jafnaðarmenn skipti um sam-
starfsflokk. Það hefur háð Schröder frá upphafi að hann
hefur ekki haft tök á eigin flokki og að þær hugmyndir, sem
hann hefur staðið fyrir, hafa ekki notið óskoraðs stuðnings
innan SPD. Því hugmyndalega uppgjöri, sem átti sér stað í
breska Verkamannaflokknum löngu áður en Tony Blair
komst til valda, var frestað fram yfir kosningar af þýskum
jafnaðarmönnum og má rekja þá óeiningu sem einkennt
hefur stjórnarstarfið til þeirrar staðreyndar að miklu leyti.
Schröder hefur nú tekist að treysta stöðu sína verulega.
Hann hefur tekið við formennsku í SPD og losnað við öflug-
asta andstæðing sinn innan stjórnarinnar. Hvort
Lafontaine hverfur nú af vettvangi stjórnmálanna eða
ákveður að láta sverfa til stáls á næsta flokksþingi og reyna
á hvor njóti meiri stuðnings á enn eftir að koma í ljós. Það
var hins vegar ljóst frá upphafi að miðjustefna Schröders
nýtur mun víðtækari stuðnings meðal þýskra kjósenda en
sósíalismi Lafontaines, þótt vissulega megi einnig færa rök
fyrir því að Lafontaine geti að minnsta kosti státað af skýr-
um hugmyndafræðilegum grundvelli.
Afsögn Lafontaines veitir kanslaranum einstakt tækifæri
til að snúa við blaðinu, hverfa frá glundroða undanfarinna
mánaða og treysta stöðu stjórnar sinnar jafnt meðal þýskra
kjósenda og atvinnurekenda sem erlendra samstarfsþjóða.
HEIMSÓKN FORSETANS
TIL PÓLLANDS
OPINBER heimsókn forseta íslands, Ólafs Ragnars
Grímssonar, til Póllands á áreiðanlega eftir að efla
tengslin á milli Islendinga og Pólverja. Þau hafa raunar
verið að styrkjast á undanförnum árum. Töluverður hópur
Pólverja starfar hér á landi. Við Islendingar höfum lengi
átt margvísleg viðskipti við Pólverja. Og nú eru Pólverjar
orðnir aðilar að Atlantshafsbandalaginu.
En fyrst og fremst höfum við lengi litið til Pólverja með
virðingu og aðdáun fyrir þá þrautseigju, sem þeir hafa sýnt
í baráttu sinni fyrir lífi þjóðar sinnar á þessari öld. Þótt á
mörgu hafi gengið í Evrópu síðustu eitt hundrað árin eru
örlög Pólverja að mörgu leyti sérstök. Það er mikið spunnið
í þjóð, sem lifir slík örlög af.
BJÖRN Bjamason menntamálaráðherra segir nauðsyn-
legt að gera breytingar á rekstri Ríkisútvarpsins. Um
slíkar breytingar verði hins vegar að skapast víðtæk sam-
staða og enn hafi ekki tekist sátt um breytingarnar.
Þorsteinn Halldórsson spurði Bjöm á landsfundinum
hvers vegna hann hefði ekki breytt rekstri RUV í sam-
ræmi við ítrekaðar samþykktir landsfundar flokksins.
Björn sagði að málefni Ríkisútvarpsins hefðu verið
mjög til skoðunar á sínum vegum og innan Ríkisútvarps-
ins á þessu kjörtímabili. Lagt hefði verið fram frumvarp
að almennum útvarpslögum, sem m.a. tæki mið af þeirri
þróun sem væri að verða í útvarpsmálum á Evrópska
efnahagssvæðinu, en ekki hefði unnist tími til að ljúka um-
ræðu um málið á Alþingi.
„Mér er ljóst að það gengur ekki til frambúðar að Ríkis-
útvarpið starfi áfram innan þess ramma sem núverandi
lög setja því. Það þarf hins vegar að takast víðtækt sam-
komulag um hvernig Ríkisútvarpinu verði breytt. Það
samkomulag hefur enn ekki tekist, en það samkomulag
þarf m.a. að snúast um hvemig eigi að fjármagna starf-
semi Ríldsútvarpsins. Það er ljóst að afnotagjöldin era
RUV getur <
eftir óbreyl
mjög óvinsæl, en við þurfum að tryggja því tekjustofna í
staðinn. En hvað á að koma í staðinn og hvemig á að taka
á málinu í ljósi breyttra krafna? Það er viðfangsefni sem
menn þurfa að vinna áfram að,“ sagði Björn.
Bjór og léttvín
í verslanir
Þorsteinn spurði Geir H. Haarde fjármálaráðherra
einnig hvers vegna ekki hefðu verið gerðar breytingar á
rekstri ÁTVR.
„Ég tel að það fyrirkomulag sem nú er fyrir hendi í
smásölu áfengis sé að mörgu leyti úrelt og standist ekki