Skírnir - 01.01.1907, Page 43

Rembrandt.
43
En þegar Rembrandt málar, þá eru það ekki að eins
hinir ytri andlitsdrættir, heldur skín sálin út úraugunum,
út úr brosinu, út úr öllum svipnum.
Og Saskia er yndisleg á myndinni, þrátt fyrir bólurn-
ar og skarðið. Hún var eins hugfangin af málaranum
og hann af henni, og ekki þurfti nema samþykki fjárhalds-
mannsins til að þau gætu gengið að eigast.
Fjárhaldsmaður Saskiu var prestur nokkur í Amster-
dam, sem var kvæntur frænku hennar, og hjá þeim bjó hún.
Hún var af mjög góðum ættum og þar að auki rík, svo
það var heldur álitlegt kvonfang fyrir malarasoninn. En
ekki voru nein vandkvæði á að hann fengi hana, því
hann var þegar frægur, þó að hann að eins hefði sex um
tvítugt.
Þau gátu samt ekki gifzt undir eins; fyrst var beðið
eftir að Saskia yrði myndug, því næst dó ein systir henn-
ar, og þau urðu nú að bíða þangað til sorgarárið var á
enda. Rembrandt fanst veturinn 1633—34 langur, því
Saskia dvaldi þann vetur heima á Fríslandi hjá annari
systur, Hiskiu, sem vér þekkjum af myndum Rembrandts.
En loksins kom vorið, sólin og Saskia.
Giftingardag sinn hefir Rembrandt án efa talið ham-
ingumestan dag á æfi sinni, og það er einhver dillandi
gleði i línum þeim, er hann ritar undir yndislega fnynd
af Saskiu, sem hann hefir dregið á pappírssnepil og
nú er gevmd á málverkasafninu i Berlin.
»Dit is naer mijn huysfrou geconterfeit do sij 21 jaer oud
was den derden dach als wij getrouden waren. Den 8.
junys 1633« *).
En undarlegt virðist það, að í þessum fáu línum séu
þrjár miklar villur. Saskia var 22 ára þegar hún giftist
og það var ekki 8. heldur 20. júní að brúðkaupið var haldið,
og loksins var það ekki 1633, heldur 1634.
*) “Þetta er mynd at konu niinni þegar hún var 21 árs gömul á
þriðja degi eftir giftingu okkar 8. d. júním. 1033“.