Skírnir - 01.01.1909, Page 60

<;o
Um ættarnöfn.
hin síðari móðirin og myndríkt fornaldarmál, er eigi verð-
ur borið saman við hitt, með þetta.
Sannleikurinn er sá, að eigi ættarnöfn að verða sann-
íslenzk og um leið fjölbreytt og fögur, þá verða þau að
geta myndast af öllum flokkum nafnorða, jafnt með veikri
og sterkri beygingu og livers kyns sem orðin eru. Þau
eru engin Islenzka nema þau geti hneigst öldungis eins og
hver önnur orð í málinu, ýmist mikið eða litið eftir atvik-
um, enda sé eg enga ástæðu til, hvers vegna þau mega
eigi halda öllum fallendingum óbrjáluðum, og nefnifalls-
merki og þágufalls alveg eins koma þar fram, sem merki
þolfalls og eignarfalls. Eða hvi skyldi eigi mega halda
réttu ar fyrir rangt s í eignarfalli þeirra. orða, er eg tók
fyrir dæmi nú síðast? Fólk mundi fella sig einmitt betur
við réttu myndirnar, þegar málkunnáttan væri í þolanlegu
lagi og nöfn þessi orðin algeng. Hitt að geta sætt sig við
beygingarlausa meginhluta orða (um orðrœtur er þar sjaldn-
ast að tala), sýnir ekkert annað en stórskemda málkend,
er beinleiðis hefir skapast af endingarlausu og útlendu
ættarnöfnunum, er nú um sinn hafa verið að flækjast um
landið og í málinu, svo eigi eru upptökin góð.
Þegar öllu er á botninn hvolft, þá er nefnifallið eina
orðmyndin, sem deila er um, hvort halda skuli fallsmerk-
inu eða fella það niður. En um það getur þó engum
blandast hugur, að það er íslenzkara og í meira samræmi
við önnur orð í málinu og einkum við ættarnöfn af veiku
beygingunni, að halda nefnifallsmerkinu, annars verður
endalaust ósamræmi á milli sterku og veiku ættarnafn-
anna. Með þvi að halda fullri beygingu verða t. d. nöfn-
in Árni Hólmur og Olafur Múli alveg hliðstæð, en ef hið
fyrra endilega á að heita A. Ilólm, þá verður hitt að
liljóða O. Múl, sökum samkvæmninnar, en slík afbökun
væri viðurstygð. G. Kamban telur upp sæg af orðum til
að sýna vöntun fallendinga í orðflokkura, sem svo aftur
á að vera sönnun þess að sleppa megi nefnifallsmerkinu
í ættarnöfnum. En með þessu sannar hann bókstaflega
ekkert. Hann sannar það eitt, sem allir vita og engrar