Fjölnir - 01.01.1844, Blaðsíða 20

20
almennum sjóð til íslands ftarfa, við ágóðann af eignum
landsins og álögur þær, sem liggja á þjóðinni, og renna
annaðhvort í allsherjarsjóð, eða til embættismanna, eða til
Dana einna, muni þeir komast að raun um, að landið
geldur miklu meira, enn jþað tekur i aðra hönd. En af
j)ví mikill partur af álögum þessum felst í verzlunarokinu,
og jeg býst ekki við, að þegar því verður Ijett, muni
nokkrar aörar álögur verða lagðar á landið í stað þess,
nema svo fari, að menn sjái f>á, að tekjur landsins sam-
svari ekki því fje, sem nú er varið til landsins þarfa, f>á
hýst jeg ekki heldur við, að tekjur prestanna geti átt von
á nokkurri rífkun af nýjum, ákveðnum sköttum, fyr enn,
ef til vill, þegar stundir líða. Öðru máli er að gegna um
það, að nokkuð mætti bæta brauðin með f)ví að hækka
borgun á aukaverkum presta, eins og jeg hef áður vikið á;
þó verður endurbót þessi prestum ekki eins notadrjúg og
hún sýnist í fyrsta áliti, vegna J>ess að verk þeirra verða
naumast metin dýrra enn því svarar, sem efnabændur gáfu
J)eim áður góðfúslega; meðan reglug. 17. júlí 1782 var
óbreytt, þótti flestum það ósæmilegt, að bjóða presti sínum
eins litið og þar er til tekið, og gáfu honum þráfalt meira
enn ákveðið er í tilskipuninni 8. marz í fyrra, en nú er
jeg hræddur um, að ílestir láti þar við lenda, enda hef
jeg heyrt, að mörgum presti væri illa við þessa tilskipun.
5ó hún rííki ekki tekjur prestanna, fellur mjer hún samt
vel i geð, að því leiti sem prestar hafa nú fengið að vita,
eptir hverju þeir eiga að ganga, og geta gegnt embætti
sínu með meiri djörfung og frelsi, þegar þeir eru ekki komnir
upp á örlæti bænda, og vita, að tekjur sínar, hversu litlar
sem þær eru í raun og veru, heita Iögboðið gjald en ekki
gjafir; þó spillir það miklu, að tlokkaskiptin eru þar svo
ógreinileg, og er vonandi, bæði að þau verði nákvæmar
ákveðin og brauðin bætt með einhverju öðru móti, því
ellegar kemur endurhót þessi frámunalega ójafnt niður á
brauðin, því að í fámennum sóknum eru aukaverkin varla