Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1901, Blaðsíða 152

Það var nokknru stærra en hestur, svart að lit, og líkast
bát í vaxtarlagi. Það fór upp eftir ánni á móti straumi1.
Skrimsli á og að vera í Hvítá í Borgarfirði. Milli
1850 og 1860 fór seli að reka höfuðlausa upp úr ánni,
og var mál manna, að skrimslið hefðí bitið af þeim
hausana2.
A Suðurlandi eiga sumstaðar að vera skrimsli í stór-
fljótum í bákarls eða skötu líki, og hafa menn jafnvel séð
skötu þar í Þverá, sem kemur úr Markarfljóti, sumarið
1897. Menn hafa það til sanninda um, að hér
séu veruleg skrímsli, en ekki náttúrleg dýr, að
hákarlar og skötur gangi aidrei upp í ósalt vatn.
Skrimsli þessu eru ill viðureignar, og leitast við að draga
menn og skepnur niður til sín í vatnið. Sagnir eru til
um uppruna skötunnar í Þverá, en þær eru á þá leið,
að Jón Hallsson í Eyvindarmúla, sem bæði var skáld og
fjölkunnugur, hafi tekið gamla skötu harða, einu sinni
þegar við búið var, að Þverá skemdi Múlaeignina, magn-
að hana og hleypt henni i ána með þeim ummælum, að
hún skyldi sjá svo til, að Þverá skemdi ekki land í Fljóts-
blíðinni, og hefir það þótt rætast fram yfir miðja þessa
öld3.
Ur Álftaveri syðra hefi eg náð í tvær skrimslasögur,
og mun vera réttast að tengja skrimsli þessi við Kúða-
fljót. Fyrri sagan er tekin eftir handriti Jóns Borgfirð-
ings á Akureyri; en hann hafði eftir handriti síra Sigurð-
ar Thorarensens í Hraungerði (f 1865), og segir síra
Sigurður svo frá: Lækur nokkur ekki allmikill rann úr
vatni litlu í gegnum mýrlenda rima spölkorn fyrir austan
1) Þjóðs. J. Arnasonar I, bls. 64-1.
2) Sama rit, bls. 139.
3) Þjóðs. J. Árnasonar I, bls. 138—139, og Þjóðs. og
munumæli 1899, bls. 261—64.