Eimreiðin


Eimreiðin - 01.07.1899, Qupperneq 84

Eimreiðin - 01.07.1899, Qupperneq 84
204 og hljóð, hiti og ljós geta borist gegnum loftið. En af verkunum rafmagnsstraumsins lærum vér að þekkja hann, og verkanirnar hafa menn rannsakað svo nákvæmlega, að menn geta vitað þær fyrir- fram í hverju einstöku tilfelli og séð, hvernig þær muni haga sér eftir kringumstæðunum. Ef vér viljum fá miklar og greinilegar verkanir, þurfum vér að hafa sterkan straum; þá má nota mörg galvansker saman eins og sýnt er á 2. mynd; þar er hver kopar- plata fest við zinkplötuna í næsta keri, og sé svo sími lagður frá yztu koparplötunni til hægri handar á myndinni til yztu zink- plötunnar til vinstri handar, kemur fimrn sinnum sterkari straumur í þann síma (af þvi að kerin eru 5), heldur en vér myndum fá, ef vér hefðum aðeins eitt ker. Verkanir straumsins eru ýmislegar; fyrst og fremst tökum vér eftir því, að síminn hitnar smámsaman, einkum ef straumurinn er sterkur og síminn mjór; hitinn getur orðið svo mikill, að síminn verði hvítglóandi, þó því aðeins að hann sé mjór; með þessu móti má fá rafmagnsljós, sem nú eru óðum að ryðja sér til rúms í borgum og bæjum. Ef vér slitum símann sundur í miðju og stingum báðum end- unum niður í skál með vatni, heldur straumurinn áfram, því að hann kemst gegnum vatnið, eins og áður er sagt. En nú gjörir hann vart við sig með því móti, að hann greinir vatnið í skálinni sundur í frumefni þess. Vatnið er samsett af tveim frumefnum, súrefni og vatnsefni; þau eru hvort um sig næsta ólík vatninu, því bæði eru þau loftkend, og súrefnið nærir og viðheldur eldi, en vatnsefnið er eldfimt. Þegar símaendunum er stungið niður í vatnið, myndast loftbólur niðri í vatninu og stíga upp til yfirborðs- ins; en í bólum þessum er ekki venjulegt andrúmsloft, heldur einmitt lofttegundir þær, er nefndar voru, og koma þær upp úr skálinni hvor á sínum stað. A sama hátt getur rafmagnsstraumur- inn greint sundur ýmsa aðra vökva en vatn. Þessar verkanir straumsins eru uppgötvaðar afVolta árið 1800. Einna merkilegastar eru þó segulverkanir straumsins. Ef segul- nál er látin eiga sig i kyrð og ró, þá heldur hún, svo sem kunn- ugt er, ákveðinni stefnu frá norðri til suðurs; en ef rafmagns- straumur er látinn renna fram hjá henni, fer hún að hreyfast, sveiflast snögglega í fyrstu, en stöðvast brátt og liggur þá ekki í sömu stefnu og áður; ef straumurinn svo hættir, færist nálin aftur í sína fyrri stefnu; standi straumurinn aðeins eitt augnablik, sveifl-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Eimreiðin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.