Eimreiðin - 01.07.1899, Page 113

233
og uppblástursprédikara, að landinu hraki óðum hvað náttúruna snertir. Kemur
þar fram sem oftar hin einlæga ættjarðarást hins aldraða, en þó síunga höf. og
hin óbifanlega trú hans á framtíð landsins.
UM JARÐFRÆÐI GRÆNLANDS hefur hinn ungi íslenzki jarðfræðingur
Helgi Pétursson ritað alllanga og fróðlega ritgjörð, er birtst hefur í ritsafninu
mikla: »Meddelelser orn Grönland« XIV (bls. 288—347) og hann nefnir »Geo-
logiske Optegnelser«. Skýrir hann þar frá jarðfræðisathugunum sfnum á Græn-
landsför sinni 1897. Fer hann fvrst nokkrum orðum um bergtegundir þeirra
héraða, er hann fór um; því næst lýsir hann skriðjöklum, jökulöldum (Moræner)
og ýmsum ísaldarleifum á eyjunum og hinu auða forlendi milli landjökulrandar-
innar og strandar. Þá er langur kafli um malarkamba og hjallamyndanir, er
bera vott um, að sjór hafi staðið hærra við strendurnar fyrrum en nú, og að
síðustu er skýrt frá nokkrum athugunum, er benda á, að landið sé nú aftur að
síga í sæ. Ritgjörðinni fylgir nýtt kort yfir dálitla spildu af vesturströnd Græn-
lands. —• Oskandi væri að H. P. gæfist kostur á að neyta hæfileika sinna og
þekkingar til rannsókna á íslandi. Nóg er þar en að starfa fyrir hann, ekki sízt,
ef hann sneri sér að hinni praktisku hlið jarðfræðinnar, jardvegsfrœöinni.
St. St.
TYRKJARÁNSSAGA. í danska tímaritið »Nord og Syd« (j an. 1899) hefir
cand. mag. Sigfús Blöndal skrifað alllanga ritgerð um »víkingaferðir frá Algier til
íslands árið 1627«. Er sú ritgerð aðallega bygð á ýmsum íslenzkum frásögnum,
en þó nokkuð stuðst við útlend rit líka.
SNORRAEDDA. í »Aarboger for nordisk Oldkyndighed og Historie*
1898, 4. h., hefir prófessor Finnur Jónsson ritað langa ritgerð um handritin af
Snorraeddu. Kemst hann að þeirri niðurstöðu, að textinn í Konungsbók, og að
sumu leyti í Ormsbók, sé beztur og komist næst því, er Snorri hafi sjálfur ritað.
Aftur sé Uppsalabók fjærst texta Snorra sjálfs, en einmitt það handrit hafa sumir
þýzkir vísindamenn nú á seinni árum talið bezt og upprunalegast.
GULL-ÞÓRIS SÖGU hefir dr. Kr. Kdlund gefið út á ný fýrir »Samf. til
udg. af gl. nord. litteratur« (Khöfn 1898) og er sú útgáfa mjög vönduð.
REGESTA NORVEGICA (Kristjaníu 1898) heitir bók, sem prófessor Gustav
Storm hefir byrjað að gefa út fyrir »Det Norske Historiske Kildeskriftfond*. Á
hún að innihalda skrá yfir öll þau fornbréf og skjöl, er að einhverju leyti snerta
Noreg og ísland, alt frá elztu tímum og fram að 1570. Fyrsta heftið, sem út
er komið, nær frá 991 — 1263, og er niðurröðunin eftir aldri, getið um efni hvers
skjals, dagsetning þess, ef hún er kunn, og hvar það sé að finna. Þetta er
ómissandi bók öllum þeim, sem nokkuð leggja stund á sögu íslands eða Noregs.
AMBALES SAGA hefir verið gefin út í hinu enska ritsafni »Northern Li-
brary« af Israel Gollancz (»Hamlet in Iceland, being the romantic Ambales saga,
edited and translated« etc. London 1898). Er þar prentaður bæði hinn íslenzki
texti sögunnar og ensk þýðing af honum og að auki langur inngangur og ýmsar
viðbætur aftan við (þar á meðal kafli úr hinm ísl. þýðing Matth. Jochumssonar
á Hamlet Shakespeare’s). Um þessa útgáfu hefir prófessor Finnur Jónsson skrifað
ritdóm i »Nord. Tidsskr. f. Filologi« 1898 og finst fátt um bókina að öllu leyti