Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1976, Síða 18

18
ÚR BRÉFUM SVEINS LÆKNIS PÁLSSONAR
sérleg í Breidá, svo menn muni. Rudera af Breidam(erkur) túninu
vízas ennú. 2° Sú önnr Hypothese eg neita er sú Fleischers ad hid
undirrennandi vatn alleina fram edr nidr leidi þessa fallj(ökla). Þad
kann ad hiálpa til á sumrinn, en aldrei skyldi honum virdaz þau 2
vötn, Núpsvötn og Skeidará hefdu haft megn til ad framvelta öllum
Skeidarárjökli, nema eitthvad annad sterkara hiálpadi til. Hans mein-
ing um Jökulíssins dannelse er ei heldr fyldest giörandi hér í landi.
Snarest held eg ad jökulvötn ockar sieu þidnad vatn af ádrnefndum
jardhita (sem eg held vidvarandi eins og þan(n) er orsakar vora
hveri), heldren uppsprettr, og þad er víst ad litrinn kémr af hvít-
bleikri brennisteins leirlediu, og hvad er þá líkara en altaf sie hiti
þar í. Dauninn úr Fúluqvísl og Múlaqvísl finz og í Egnen ved Geiser.
En um þetta eíni er eg nú ordinn of lángordr, þó mætti margt þrefa
hier um fleira einn eda tvo qvöldtíma. Granit1 finz í mængde á Breida-
m(erkur)s(andi) í lausum stykkium, samt vída í Hornafyrdi nidr
hruninn úr Fjöllunum. Eptir þeirri nú a.nteknu meining bevísar þetta
hid mótsetta af lögm(anns) E(ggerts) hypoth(ese) um Isl(ands) upp-
skot af eldi. Mikid er Kortid ockar vitlaust yfir allt Austurland, sem
eg hef farid, þad sýnir Peiling frá Horni, Ingólfshöfda, Portlandi etc.,
ecki ad tala um fiallbygdirnar, verdi fávísir varir vid þad, hvad
mundu þá ecki óprettvísir landmælendr. I gódu skyggni siez Hornid
frá Þykkab(æjar)kl(austri), en skodum Kortid, þar skyggir mestr
hluti Öræfaj(ökuls) á! Nú 2° til almennra fretta: Lúruveidi er miög
farinn ad leggjaz af í H(orna)-fyrdi, hákalla þar á mót ad aukaz
svoad ecki er rart ad 1 madr fái 18 í setu. Þorsk etc. fiskerie forsómaz,
þó allir segdu bædi þar, í Öræfum, Medallandi, samt hér í Mýrdal,
undir Fjöllum, í Landeyum etc. nógann fisk hafa verid fyrir og
giæftir gódar í allt sumar. Vid Ingólfshöfda (hvar nú aptr er komin
gód lendíng sídan Skeidará hljóp út fyrir vestan hann) er eckert
útrædi lengr, og þad seinasta skip þar selt vid Auction í fyrra vor.
Selur, mest útselr, er Öræfínga einasti útvegr til Fjöru, og lítid af
Triáreka. Nýlega er og farid ad tídka uppidráp á söndum útaf Flióts-
hverfi. í Medallandi er Fiskirie og mestan aflagt sídan eld, þeir eru
allir í melnum, sem þó sídan 1783 er bædi minni og fordiarfadr af
svokölludum melskít edr svartri svampart sem vex út á milli tin-
anýnþa og er sönn forgift. Vedrátta var allstadar hier eystra til hausts
stödug, vindalaus, heldr þur, en miög náttköld svo ad í Júlio fraus
margar nætur jafnvel í bygd. Mun þess vegna afrettarfé í haust all-
stadar svo mörlítid hér eystra. Þó voru tún vídast í betra lagi sprottin,