Tímarit kaupfjelaganna - 01.01.1897, Blaðsíða 99

93
Auk þess vantar einstaklingiuu optlega góða aðstöðu og liæfileg
áhöld til að verka vöru sína sem bezt. Þegar nú þetta er
heimfært upp á saltfiskinn, er það ljóst, að meiri trygging er
fyrir góðri fiskverkun, þegar hún fer fram á fáum stöðum vel
völdum, nægileg og góð áhöld eru fyrir höndum og þeim mönn-
um falin fiskverkunin, sem vit hafa og vilja á að leysa hana
sem hezt af hendi. Jeg ímynda mjer því, að nauðsynlegt fram-
faraskilyrði i þessari grein sje það að sameina fiskinn á hina
hentugu fiskverkunarstaði; þar sjeu góð stakkstæði og önnur
nauðsynleg tæki og þar sje völdum mönuum falin umsjón á
fiskverkuninni. Þessi kenning þykir nú ef til vill styðjahlaut-
fisksverzlunina, sem svo margir fyrirdæma og það líklega af
rjettmætum ástæðum. En þeir, sem á annað horð hafa megn
og manndáð til að komast hjá henni, þ. e. geyma afla sinn,
þangað til hann er fullverkaður, geta vel lagt saman við ná-
granna sína með að verka hann eptir rjettum reglum, ef þeir
á annað borð vilja.
Agnúarnir virðast mjer því, eptir dómi skynberandi
manna og hlutarins eðli, gegn skjótum framförum sjávarútveg-
arins vera einkanlega og í fám orðum þessir:
1. Ejárskortur þeirra manna, sem mesta hvöt og þörf hafa tU
þess að reka þenna atvinnuveg, efla hann og auka, svo
sem með þilskipum, ískúsum og fiskverkunartækjum o. s.
frv. Það er: þeirra manna, sem mestmegnis lifa á honum.
2. Vantandi veðtryggingar hjá þessum mönnum, þó að þeim
væri gefinn kostur á nægu lánsfje.
3. Stirð samvinna milli útgjörðarmanna og háseta og misjöfn
hagnýting á þeim hluta, sem hásetarnir bera frá borði.
4. Óhagkvæm kaup á því, sem til árlegrar útgjörðar heyrir,
fyrir alla þá, sem ekki eru kaupmenn sjálfir.
5. Misjöfn verkun á fiskinum, þegar hver verkar heima lijá
sjer.
En er nú óhugsaudi að yfirstíga þessa agnúa aUa í einu
að mestu leyti eða öllu?
Það er gamalt mál: „Tekst ef tveir vilja“. Hjer eiga tveir
flokkar manna hlut að máU. I fyrri flokknum tel jeg þá, sem
dálítið fjáx-magn hafa, en ekki leggja sinn eiginn vinnukrapt til
þilskipaveiða (væntanlegir útgjörðarmeun), en í hinurn flokknum
eru þeir, sem lítið eða elvkert fje hafa aunað en vinnuarð sinn,