Tímarit kaupfjelaganna - 01.01.1897, Blaðsíða 108

102
laust af eiustaklingunum, komist aptur fast og öruggt skipu-
lag.
Það er uú auðsætt, að af þessu leiðir, að sumar stöður
eða atvinnugreinir í mannfjelaginu verða smámsaman óþarfar.
Þetta gildir fyrst og fremst um smákaupmenn í öllum grein-
um. Framleiðandi og neytandi munu, með hjálp hins fjelags-
lega skipulags, nálgast hvor annan, og geta haft bein viðskipti,
svo allir milliliðir milli þeirra verði óþaríir. Hreyfing sú, er
stefnir að þessu, er hyggð á svo rjettmætum rökum, og fram-
komin af svo eðlilegi'i þörf, að hún verður ekki stöðvuð á
miðju skeiði. — Samt er það ekki meining vor, að hætt verði
þegar að reka verzlun á vanalegan hátt. Það getur máske
orðið á endanum, en sjálfsagt líða langir tímar þangað til.
Eu sú verzlun á að hverfa nú þegar, sem brytjar vörurnar svo
smátt, og umsetur þær í svo smáum skömtum, að mjög mikla
verðhækkun þarf til þess að verzlunarrekendurnir geti lifað af
starfi sinu.
Margir signa sig og hiðja fyrir sjer, er þeir heyra slíkar
kenningar sem þessa, er miða að því að afnema það, sem skoð-
að hefur verið eins og nokkurskonar helgidómur. — I augum
margra mauna eru smákaupmenuirnir við búðarborðið einskon-
ar prestar eða djákuar í kelgidómi mannQelagsius, sem eiga
að vera friðhelgir. Þetta er mjög svo nærsýnisleg og smásál-
arleg skoðun. Yjer neitum því að vísu ekki, að margur smá-
kaupmaður aflar lífsuppeldis síns á ærlegan hátt, eins ærlegau
og hver annar maður. En samt sem áður er sú krafa jafn-
rjettmæt, að afnumdir sjeu og óþarfir gjörðir sem flestir milli-
liðir millum framleiðanda og ueytanda; og húu muu ekki keld-
ur hverfa eða þagna sú krafa, fyrri en henni er fullnægt, því
húu er eðlileg afleiðing af ástandi þessara tíma.
5. Útsvarsskylda kaupfjelaga.
í danska kaupfjelaga hlaðinu stendur þessi grein: „Ár-
vökur hreppsnefnd ein í Vjebjarga amti áleit, að úr því lögin
ekki bönnuðu að leggja útsvar á kaupfjelag, þá væri það leyfi-
legt, og lagði því útsvar á fjelag, sem hafði hækistöðu sína í
hreppnum. Málið var kært fyrir amtsráðinu, sem benti hrepps-