Andvari - 01.10.1962, Blaðsíða 46

284
KRISTJÁN ALBERTSSON
ANDVARI
Rvík 5/4 85.
Kæri Hannes!
Rukkarar mínir innléndir og útlendir
gengu fyrir fortölur ýmsra fjandmanna
minna (J. Ól., Sigf. Eymundssonar o. fl.)
svo hart að mér, að eg neyddist til að
láta gera mig „fallít". Reyndar get eg
haft það töluvert skárra að vissu leyti
eptir en áður, en humörið stendur þó
fremur lágt for öjeblikket, eins og þú
getur nærri.
Blessaður vertu nú milligöngumaður
fyrir mig við Sigurð Hjörleifsson, að hann
scndi mér fréttir áfram. Eg hef nl. alltaf
svikið hann um borgun, af því eg hef
verið að gera allt sem eg hef getað til
þess að forhindra katastrófuna; en úr því
hún nú einu sinni er komin, þá er ekk-
ert um að tala nema taka öllu með knús-
andi ró. Þar af leiðir að eg ckki get sint
Sigurði neitt núna, enda er það ekki
hættulaust fyrir mig, því eg get reiknað
að peningar frá mér yrðu exekveraðir út
af pósthúsinu hér nú sem stendur. Þegar
líður fram á vorið, hægist mikið um fyrir
mér og þá skal eg á einhvern hátt senda
Sigurði borgun, því eg skal undir öllum
kringumstæðuni ékki svíkja hann. Bless-
aður reyndu við hann fyrir mig að halda
áfram með fréttirnar fyrir mig eina eða
tvær ferðir enn, þangað til hægist eitt-
livað um fyrir mér.
Eg er að skrifa sögu, sem á að heita
„Sveitasæla". Eg ætla að lýsa í henni
hve kjör fátæks bónda eru hörmuleg og
hve óendanlega næringssorg er stærri en
allar aðrar sorgir. Eg ætla að reyna til
með henni að vekja eptirtekt landa okkar
á því, að eina lífsnauðsynjaviál íslands
er að bæta efnahag manna c: láta sér
umfram allt annt um alþýðumenntun og
atvinnuvcgi, því með því einu mótinu
er hægt að frelsa menn frá þeirri hörm-
ungagröf fátæktar og eymdar, sem margur
íslenzkur hóndi hýr í, svo hann sér aldrei
sólarljósið. Það er nærri því synd af
mönnum hér að tala um aðra pólitík en
þá að reyna að koma landinu eitthvað
upp í materiellu og intellectuellu tilliti.
Tómar og holar doktriner, pólitískar dok-
triner, er enginn plástur fyrir hungur
og andlegan peisuskap, en úr þeim tvö-
falda fjárkláða eyðileggst þjóð vor, ef
ráð er ekki tekið í tíma.
Líði þér sem bezt.
Þinn
Gestur Pálsson.
Suðri kemur út 22. apríl 1885 án þess
Gests sé þar getið sem ritstjóra. Ábyrgð á
blaðinu ber Einar Þórðarson, „útgefandi
og prentari". í fréttadálki segir: „Búslóð
eand. phil. Gests Pálssonar var 17. þ. m.
tekin til meðferðar af skiptarétti bæjarins
sem þrotabú." Fréttin hafði verið nokkru
nákvæmari í Þjóðólfi, 18. apríl; þar segir
að eftir virðingu sé sagt að „reitur ritstjór-
ans hafi hlaupið undir 150 kr.“ — en
„upphæð skuldanna veit líklega enginn
ncma sá, sem allt veit, nemur líklega ekki
undir 2—3 þúsundum utan lands og inn-
an.“ 29. apríl er Gestur aftur tekinn við
ritstjórn Suðra, og heldur blaðinu úti til
ársloka 1886.
Gestur Pálsson og Jón Ólafsson áttu eftir
að sættast. Þegar Jón er á förum til Ameríku
1890 mælir Gestur fyrir minni hans í
kveðjusamsæti. Skömmu síðar fer Gestur
sjálfur vestur, á þá eftir eitt ár ólifað, og
þann tíma eru þeir Jón miklir mátar.
2. Bertel E. Ó. Þorleifsson.
Bertel E. Ó. Þorleifsson, fæddur 1857,
ólst upp hjá fátækri móður í litlu húsi í
vesturbænum í Reykjavík, Vaktarabænum,
sem enn stendur (Garðastræti 23). Hann
er hvers manns hugljúfi, kvennagull og
gleðimaður, fljótur að eignast vini. Hann
verður stúdent ári áður en Hannes Ilaf-
stein, skrifar honum fyrsta Hafnarveturinn;
fyrri hluti bréfsins hefur glatazt, en eftir-
skrift varðveitzt: