Andvari - 01.01.1993, Qupperneq 125

ANDVARI
FYRSTU REYKJAVÍKURÁRIN
123
gaf Guðmundi þá einkunn sem eftir var tekið: „í stuttu máli sagt eru allar
persónur vel leiknar nema Dave (Guðmundur Magnússon). Trélíkneski
með lítilfjörlegum stálfjaðragormum gæti að mestu Ieyti gert sama gagn.“
I leikritinu Silfurbrúðkaupið eftir Emmu Gad lék Guðmundur stúdent á
móti Solveigu Sveinsdóttur, ungri og glæsilegri stúlku, er þá þótti mikið
leikkonuefni, en fór til Vesturheims. Þau höfðu áður leikið saman í Heim-
komunni eftir Sudermann. Þetta varð annað síðasta hlutverk Guðmundar
hjá leikfélaginu. En fyrir það hlaut hann vinsamlega dóma. Blaðið Reykja-
vík kemst að þeirri niðurstöðu að í hlutverki Engelspe stúdents hafi Guð-
mundur Magnússon loksins fengið viðfangsefni við sitt hæfi, er hann leysi
af hendi með sóma. Síðasta hlutverk Guðmundar hjá leikfélaginu var í
Skírninni eftir P. Sprensen 1902. Seinna lék Jens Waage þetta hlutverk.
Síðari hluta vetrar 1901 birti Guðmundur óhlífinn ritdóm um sýningu
leikfélags Hafnarfjarðar á Skuggasveini. Ber dómurinn með sér að Guð-
mundur hefur með talsverðum rétti, samanborið við aðra leikdómara, talið
sig bera skyn á leikmeðferð, leikstjórn, jafnvel gerð sjónleikja. í raun réttri
ræðst Guðmundur hér á vanabundinn leikmáta og lágkúrulegan smekk, er
leikfélögin ali á og notfæri sér.
Eins og vænta mátti brugðust Hafnfirðingar illa við. Birtist svæsin árás-
argrein í blaðinu Reykjavík þar sem Guðmundi var brugðið um oflátungs-
hátt, vangetu til leikstarfa svo að leikfélagið hafi orðið að stinga honum
undir stól, einnig er talað um „kerlingarlega“ meðferð hans á þjónshlut-
verki í Drengnum mínum. Loks voru tekin upp hin neyðarlegu ummæli
Jóns Ólafssonar um leik Guðmundar í Esmeröldu.
Þessi svargrein var að því leyti ósanngjörn að leikfélagið hafði síður en
svo stungið Guðmundi undir stól eftir leik hans í Esmeröldu. Þvert á móti
voru honum oft fengin hlutverk, jafnvel í stærstu viðfangsefnum félagsins.
En greinin var einnig dæmigert sýnishorn um persónulega rætni, er síðar
gætti oft í dómum um rithöfundinn Guðmund Magnússon eða öllu fremur
Jón Trausta. Enda stórreiddist hann, virðist ekki hafa fundið að sjálfur
hafði hann að nokkru leyti boðið árásinni heim. Krafðist hann þess að
stjórn leikfélagsins snerist til varnar fyrir starfsmann sinn, ella mundi hann
ekki gegna störfum þar framvegis. Við þessari kröfu daufheyrðist félagið
og varð lítið úr störfum Guðmundar á vegum þess þótt hann, líklega af
fjárhagsástæðum, tæki að sér hlutverk í tveimur leikritum veturinn eftir. Sú
braut sem hann hafði markað sér með námi sínu í Kaupmannahöfn var nú
á enda. En allt til æviloka bjó hann að þeirri þjálfun, sem hann hlaut þar í
dráttlist og meðferð lita.
Um síðustu aldamót stóð félagsstarfsemi með miklum blóma meðal
Góðtemplara í Reykjavík og víðar. Stúkan Einingin var höfuðvígi leiklistar
í borginni. Margir fremstu leikarar leikfélagsins voru ötulir stúkufélagar.