Andvari - 01.01.2007, Qupperneq 14

12
KRISTÍN ÁSTGEIRSDÓTTIR
ANDVARI
félagsmálum. Æskuár hennar einkenndust af kvenréttindabaráttu sem
móðir hennar tók virkan þátt í og faðir hennar studdi með ráðum og
dáð. Hún ólst upp á stjórnmálaheimili og það voru mikil átök í kringum
föður hennar. Hennar fólk tók afstöðu með hinum róttækari gegn
ríkjandi valdsmönnum og gengu mörg þeirra síðar til liðs við sósíal-
ista. A heimili hennar var skáldskapur í hávegum hafður og þar var
mjög gestkvæmt enda heimilið mannmargt. Allt átti þetta þátt í að gera
Katrínu að menntakonu, baráttukonu og þeim vinsæla lækni sem bar
hag barna svo mjög fyrir brjósti og fór sínar eigin leiðir í lífi og starfi.
Katrín vann fyrir sér sem læknir en hún átti sér fleiri líf en lækn-
isstarfið. Hún hafði brennandi áhuga á stjórnmálum og félags-
málum eins og fleiri úr hennar ætt. Hún sat á Alþingi frá 1946-1949
fyrir Sameiningarflokk alþýðu - Sósíalistaflokkinn, var í bæjarstjórn
Reykjavíkur 1950-1954 fyrir sama flokk og sat lengi í miðstjórn hans.
Hún var virkur félagi í Kvenréttindafélagi íslands og var m.a. formaður
stjórnar Menningar- og minningarsjóðs kvenna sem stofnaður var
með gjöf dánarbús Bríetar Bjarnhéðinsdóttur. Tilgangur sjóðsins var
að styrkja ungar konur til náms. Katrín var fyrsti formaður Félags
háskólakvenna, síðar Kvenstúdentafélags Islands sem stofnað var
1928. Hún skipaði sér í raðir Friðarvina en það var félag sem reyndi
að hjálpa gyðingum sem voru á flótta undan nasistum í Þýskalandi við
að fá landvistarleyfi á íslandi á árunum fyrir síðari heimsstyrjöld. Sem
kunnugt er voru stjórnvöld lítt hrifin af komu gyðinga til landsins.6
Piltur og stúlka við Breiðafjörð
Katrín fæddist á ísafirði 7. júlí árið 1896 og var sjöunda í röð þrettán
systkina. Tólf þeirra náðu fullorðinsaldri. Móðir hennar var skáld- og
kvenréttindakonan Theodora Guðmundsdóttir Thoroddsen (1863-1954)
og faðir hennar sýslumaðurinn, ritstjórinn og stjórnmálamaðurinn
róttæki Skúli Thoroddsen (1859-1916) sem var einn helsti bandamaður
kvenna í baráttunni fyrir lagalegu jafnrétti og einn af foringjum sjálf-
stæðisbaráttunnar.7 Til að átta sig á þeim félagslega og menningarlega
arfi og auði sem Katrín og systkini hennar bjuggu að er nauðsynlegt að
greina þau ættar- og samskiptanet sem börn Skúla og Theodoru voru
sprottin úr og þær fyrirmyndir sem var að finna innan þeirra.
Skúli og Theodora voru þremenningar, bæði ættuð úr héruðum