Andvari - 01.01.2007, Page 20

18
KRISTÍN ÁSTGEIRSDÓTTIR
ANDVARI
Vonarstræti og varð húsið númer 12 þar sem það stendur enn. Þetta var
sannkallað stórhýsi, tvær hæðir, ris, kjallari og bakhús þar sem prentsmiðj-
unni var komið fyrir. í húsinu var miðstöðvarkynding sem var nýmæli í
bænum.29 í höfuðstaðnum voru þau Skúli og Theodora komin í návígi við
miðstöð félagslífs og stjórnmála í landinu. Börnin voru hvert á fætur öðru
að hefja menntaskóla- og háskólanám og því hefur eflaust verið mun hag-
stæðara að flytja til Reykjavíkur. Arið 1904 var reglugerð menntaskólans
breytt og hann opnaður stúlkum en áður höfðu þær mátt lesa utanskóla.
Aðeins ein stúlka hafði tekið stúdentspróf frá skólanum til þess tíma,
Elínborg Jacobsen, sem ættuð var frá Færeyjum. Fyrsta stúlkan sem settist
í skólann var Laufey Valdimarsdóttir, dóttir kvenréttindakonunnar Bríetar
Bjarnhéðinsdóttur.30 Dætur þeirra Skúla og Theodoru fóru í menntaskól-
ann en aðeins Katrín lauk stúdentsprófi, hinar tóku gagnfræðapróf.
Árið 1908 hófst með bæjarstjórnarkosningum í Reykjavík þegar
kvennalisti var boðinn fram í fyrsta sinn. Eins og áður sagði var
frænkan Katrín Skúladóttir Magnússon formaður Hins íslenska kven-
félags í fyrsta sæti hans. Kvennalistinn vann stórsigur og kom fjórum
konum inn í bæjarstjórnina. Síðar á árinu urðu svo gríðarlegar pólit-
ískar deilur um „Uppkastið“ svokallaða en Skúli Thoroddsen lék stórt
hlutverk í baráttunni gegn því. Frumvarpið snerist um samband Islands
og Danmerkur en í því var að finna ákvæði sem ýmsir gátu ekki sætt
sig við, til að mynda Skúli. Andstæðingar frumvarpsins sigruðu og
kostaði það að lokum afsögn Hannesar Hafstein ráðherra. Þessi ár var
Skúli meðal helstu foringja sjálfstæðisbaráttunnar.31
Til er lýsing á heimilislífinu í Vonarstræti 12 sem þótti mjög frjáls-
legt. Sigurður Thoroddsen sagði þessa lýsingu mjög orðum aukna,
þar hefðu gilt margar reglur32 en hún lýsir viðhorfi bréfritara til æski-
legra uppeldishátta. Ögmundur Sigurðsson skólastjóri skrifaði bréf til
Þorvalds Thoroddsen í janúar 1913 þar sem hann segir heimili Skúla
bróður hans vera vandræðaheimili: „Börnin ælust upp í algjöru iðju-
leysi og agaleysi. Með þessu uppeldisleysi yrðu þau slæpingjar, sem
ekkert kynnu. Grundvallarregla Theodoru fyrir uppeldi barnanna væri
algert sjálfræði, ekkert barn ætti að láta á móti sér í neinu.“33
Fjórum árum síðar hafði hann skipt um skoðun og skrifaði Þorvaldi
að börn Theodoru væru efnileg. Guðmundur var þá orðinn læknir,
Skúli lögfræðingur, Kristín í hjúkrunarnámi í Kaupmannahöfn og
Katrín stundaði læknanám.34
Til eru nokkrar fjölskyldumyndir frá árunum eftir að fjölskyldan