Andvari - 01.01.2007, Page 44

42
KRISTÍN ÁSTGEIRSDÓTTIR
ANDVARI
stjórnmálakonunnar Katrínar. Hann skrifaði: „Hún flutti okkur inn
í harða stéttabaráttu, hið heita hjarta konunnar og hið skarpa skyn
hins góða læknis. Hún veitti málstað okkar sínar miklu vinsældir hjá
alþýðufólki Reykjavíkur.“128 Af þessum orðum að dæma taldi Einar að
Katrín hefði aflað málstað sósíalista mikils fylgis enda beitti hún sér
verulega í þágu hans.
Boðað var til kosninga árið 1942 og hafði þeim seinkað um ár vegna
heimsstyrjaldarinnar og hernáms Breta. Haldnar voru tvennar kosningar
en gerðar voru stjórnarskrárbreytingar sem varð að samþykkja tvisvar,
en til stóð að breyta kosningakerfinu. í þessum kosningum voru bæði
Sigurður og Katrín Thoroddsen í framboði, nú fyrir Sameiningarflokk
alþýðu - Sósíalistaflokkinn sem stofnaður var 1938 með samruna
Kommúnistaflokksins og hluta Alþýðuflokksins.129 Sigurður bauð sig
fram í hinu gamla kjördæmi föður síns í ísafjarðarsýslu og var hann
kjörinn á þing sem landskjörinn þingmaður í síðari kosningunum.
Sósíalistaflokkurinn vann mikinn sigur í kosningum þetta ár, fékk fyrst
sex þingmenn og síðan tíu.130
I fyrri kosningunum var Katrín í sjötta sæti í Reykjavík og var enn
eina konan á listanum. Hún talaði fyrir flokkinn í útvarpsumræðum
29. júní sem sýnir að flokkurinn hafði mikla trú á henni. Hún átti
að ná í atkvæði kvenna. A þessum árum var afar lítið um konur á
framboðslistum flokkanna og alls ekki í öruggum sætum. Innan
Sósíalistaflokksins starfaði Kvenfélag sósíalista sem stofnað hafði
verið 1939. Nokkrar félagskonur voru virkar í Kvenréttindafélaginu og
það gerðist aðili að Bandalagi kvenna í Reykjavík árið 1945.131 Innan
félagsins hafa eflaust verið umræður um slakan hlut kvenna á fram-
boðslistum enda var þess skammt að bíða að þær gripu til sinna ráða.
Haustið 1942 hafði Katrín færst upp um sæti og nú bar svo við að aðra
konu var að finna á listanum, Petrínu Jakobsson skrifara.132 Aftur talaði
Katrín í útvarpsumræðum 15. október og að þessu sinni tefldi flokk-
urinn einnig fram tveimur af helstu skáldum landsins, þeim Jóhannesi
úr Kötlum og Halldóri Laxness sem báðir voru í framboði. Það dugði
ekkert minna. Ræða Katrínar var birt í Þjóðviljanum sem lagði mikla
áherslu á að hún yrði að komast á þing. Þjóðviljinn skrifaði: „Engir
þekkja betur kjör alþýðunnar en læknarnir. Katrín Thoroddsen er sá
meðal íslenskra lækna sem best þekkir kjör alþýðunnar.“133
Ræðan sem Katrín flutti í útvarpinu er um margt athyglisverð og lýsir
vel sýn hennar og flokksins á samfélagið, styrjöldina og Sovétríkin.