Andvari - 01.01.2007, Side 83

andvari
JÓNAS OG JENA
81
tekur fjársjóð hennar og fugl með sér, en sá verpir á hverjum degi eggi sem í
er perla eða gimsteinn. Hún er við það að gleyma lífinu í skóginum og hvernig
hún launaði kerlingunni björgina þegar fuglinn syngur eftirfarandi vísu:
í kyrrum skóg,
ég kátur bjó,
þú iðrast þó,
mig sviptir fró,
þá kátur bjó,
í kyrrum skóg.6
Eins og geta má sér til, verður fuglinn ekki langlífur. Skömmu síðar kynnist
Berta Eggerti Glóa. Þau giftast og riddarinn nýtur góðs af fjársjóði Bertu.
Vinurinn, sem hafði hlustað á alla söguna, tekur henni trúanlegri og gott
betur. Engu er líkara en hann eigi heima í henni miðri: „Heillin góð! ég þakka
yður fyrir; mér er sem ég sjái yður með kynlega fuglinn og vera að gefa
honum litla Strómi.“7 Litli Strómur er hundur kerlingar en Berta gat með engu
nióti munað nafn hans í frásögninni. Hér er ekki endilega um léttvæg minn-
isglöp að ræða. Walter Benjamin, sem kallar ævintýri Tiecks „stórbrotið“,
Segir gleymda nafnið á litla hundinum vísa í margbrotna og dularfulla sekt.8
Hitt er ljóst að í kjölfarið verður vinurinn afundinn og sígur nú hratt á ógæfu-
hlið þeirra kastalahjóna. Við lok sögunnar, rétt áður en Eggert Glói sturlast og
deyr, hittir hann gömlu kerlinguna sem segir honum alla sólarsöguna: Berta
hafði verið hálfsystir hans, en faðir þeirra beggja þurft að gefa Bertu ókunn-
ugum þar sem hann hafði átt hana með annarri konu.
I Berlín, þar sem Ludwig Tieck bjó á þeim tíma, vakti ævintýrið furðu
uianna, en Ludwig var á undan bræðrunum Grimm í að veiða ævintýralegar
Perlur upp úr djúpi hversdagsins. Fáir, kannski engir, gátu sömuleiðis vitað að
umrætt ævintýri átti ekki aðeins eftir að sigla inn í hjarta þýskrar rómantíkur,
heldur að ýta úr vör nýju bókmenntaformi, eða hinni svokölluðu œvintýra-
nóvellu.9 Fyrir höfundinn skipti líklega máli að ævintýrið rataði einnig, þrátt
fyrir allt, svo að segja samstundis til sinna. í litlum bæ, sunnar í landinu, bjó
einn af áhrifameiri bókmenntagagnrýnendum þess tíma. Þetta var bróðir
Eriedrichs, Wilhelm Schlegel, sem kallaði ævintýrið einfaldlega frábært.10
Bærinn var Jena, steinsnar frá Weimar, þar sem Goethe átti heima.
A þessu augnabliki var Jena-hópurinn í fæðingu. í honum voru Wilhelm
°g Friedrich Schlegel, konur þeirra Caroline og Dorothea Weit-Schlegel og
Novalis. Ludwig Tieck átti líka eftir að pakka niður í tösku og taka lestina frá
Berlín, ásamt barnshafandi konu sinni Amalia.11 Ekki spillti fyrir hrifningu
Jena-fólksins, að Tieck var byrjaður á þýðingu sinni á Don Kíkóta, skáldsögu
Sem að mati sumra slær allt út í rómantík.12 Eins og áður var nefnt er þetta
hópurinn sem gaf út tímaritið Athenaum og kom það út árin 1798, 1799 og