Menntamál - 01.04.1967, Blaðsíða 35

MENNTAMÁL
29
þróaða stil, sera er heimamál miðstéttarbarna, en framandi
þeim, sem tjá sig í hinum skarða stíl, er lægri stéttin túlkar
reynslu sína eftir. Börn lágstéttanna koma í skóla, sem mæl-
ir á framandi tungu. Enginn verður þess var, vegna þess að
hvorttveggja er enska, íslenzka eða þýzka. En inn á við er
þessi þýzka, enska, íslenzka ekki ein tunga, heldur tvær. Og
óðar en varir birtist tjáningarskortur lágstéttarbarnsins sem
greindarleysi eða gáfnaskortur. Greindarmælingin sjálf
höfðar til beitingar tungunnar í þróuðum stíl, vegna þess
að hliðstæður, samanburður, röksemdafærslur, orðaskýring-
ar og skilningur setninga skipta miklu máli við mælingu
greindar og orðaforða. Börnin lenda í lægstu greindarflokk-
um og lökustu bekkjunum vegna hins skarða stíls. Þau
verða illa læs vegna þess, að veruleikinn birtist ekki hand-
an stafatákna og tungutaks, sem þau hafa ekki reynslu af.
Sé barnið einu sinni komið í iakasta bekkinn, heldur það
sæti sínu þar, vegna }>ess að þar tala allir þetta sama mál
nema kennarinn. Kennarinn dæmir árangur barnsins eftir
meðferð máisins, eftir hinum skarða stíl. Það verður skiln-
aðnr milli kennarans og þeirra, sem tala þennan stíl, en jreir
senr tala hann, styrkja hvern annan til þess að halda honurn.
Aðskilnaður barna eftir „greind“ eða námsgetu, — en í
Englandi merkir það að mestu ieyti aðskilnað eftir tungu-
taki —, þýðir dóm, harla oft endanlegan dóm, yfir þeim, sem
talar þessa fábreyttu tungu. Dómurinn á ekki að hitta tung-
una fyrir, þó að hann sé runninn af tungutakinu, heldur
námsgetu og hæfileika barnsins, og málfarið tekið sem tákn
fyrir það. Nri geta þessi börn ekki skrifað rétt né lesið rétt,
þau geta ekki talað rétt og þau geta ekki hugsað rétt, svo að
kennara er vorkunn, þótt hann dæmi strangt. Hitt er svo
umhugsunarefni, hvort þessi börn næðu ekki sömu greind,
ef þeim gæfist kostur á að þróa hinn skarða stíl sinn til að
ná sveigjanleik og margbreytileik þeirrar tungu, sem mið-
stéttarbörn fá í tannfé. Til þess þyrfti aðra skólaskipan, er
frekar hvetti til vaxtar heldur en mats á námsgetu miðað við