Menntamál - 01.04.1967, Blaðsíða 87

MENNTAMÁL
81
breiður og samnefnt kvæði Jónasar, frásögn Snorra af Hræ-
reki konungi og kvæði Davíðs um hann. Enginn skilji þessa
athugasemd svo, að umrædd verk standi ekki fyrir sínu.
En vissar hættur eru og fólgnar í því að leggja áherzlur
á þennan veg. Gætu möguleikar á slíkum samanburði orðið
nemendum nokkur mælikvarði á, hvað sé gott og gilt í skáld-
skap og dregið athygli frá verkinu sjálfu. Ef höfundi tekst
t. d. að segja vel sögu, eða draga skýra mynd, getur það verið
nægileg ástæða til, að verkið eigi heima í kennslubók. Skiptir
þá engu máli, hvort aðrir hala á öðrunr tíma unnið nreð
sönru fyrirnryndir.
í nýjustu útgáfu skólaljóða er fitjað upp á þeirri nýjung,
að í skýringum er ritskrá og verkefni varðandi skáldin og
kvæðin. Ef verkefni þessi eru athuguð, kemur í ljós, að unr
mörg kvæði er ekki neitt bókmenntalegt verkefni, ekkert,
sem beinir athyglinni að verkinu sjálfu, lrvorki list þess né
ciðru. Við lauslega athugun virðist 1/7 lrluti verkefnanna
geta kallazt bókmenntaleg, álíka stór hluti víkur að íslands-
sögu og sýnu stærri að bókfræði og æviatriðum. Meira en
helmingur verkefnanna beinist að öðrum lestri, söfnun og
uppskriftum kvæða.
Ný markmið.
Hér lrefur þá verið gerð stutt grein fyrir ríkjandi mark-
miðum og viðhorfum í bókmenntakennslunni, og verður nú
vikið að þeim markmiðum, sem setja þarf á oddinn. Þau
eru að mínum dómi Jrríþætt: Að kenna nemendum að meta
gildi góðra bókmennta; að auka sjálfsþekkingu nemenda
og mannþekkingu yfirleitt; að (irva skapandi (aktiva) hugs-
un, ímyndunarafl og tilfinningaþroska. í raun og veru eru
þessi markmið samtvinnuð, forsenda og skilyrði hvers ann-
ars, og erfitt að ræða þau hvert fyrir sig. Lesari, sem kann
að rneta gildi góðra bókmennta, kynnist mannlífinu og
eflir anda sinn við lesturinn. Fullyrðingunni má allt að
6