Menntamál - 01.04.1967, Blaðsíða 30

24
MENNTAMAL
heppnaða skólagöngu, er lokar að nýju hinum vansæla hring
efnahagslegrar niðurlægingar. Bernstein rannsakaði tungu-
tak barna í lágstéttarskólahverfi í London. Hann vildi kom-
ast að því, hvað gerðist í slíkum skólum, og áleit, að málið,
sem talað væri í bekknum, mundi gefa honum hugmynd um
það, sem gerðist í raun. Hann mældi greind þessara barna
og fann, að meðalgreindarvísitala í þessum bekkjum var lág.
Hann fann ennfremur, að greindarvísitala einstaklinganna
var tilkomin sem meðaltal tveggja ólíkra þátta greindar-
prófsins: það var einkennandi frávik milli svokallaðrar
orðavísitölu og verknaðarvísitölu. Það er kunnugt, að
greindarpróf skiptast í tvo þætti yfirleitt, orðaþátt og verkn-
aðarþátt, og greind því mæld sem orðagreind og verkleg
greind. Venjidega mælast báðir þættirnir jafnir eða því sem
næst. Hér kom í ljós, að verkgreind var að jafnaði töluvert
hærri en orðagreindin. Nú styður þetta hvergi þá gömlu
skoðun, að menn skiptist í tvo flokka eftir því hvort þeir séu
verkgreindir eða orðgreindir. Yfirleitt mælast börn á greind-
arvísitölu mjög svipað á báðum þáttunum. Þetta hefur ein-
mitt orðið til þess, að hætt var við skiptingu skóla eftir verk-
og orðdeildum, í Svíþjóð til dæmis. Reynslan hafði orðið
sú, að þau börn, sem voru orðgreind, voru um leið verk-
greind, og öfugt. Þau börn, sem ekki voru orðgáfuð, virtust
lítt verkgáfuð og náðu því litlum árangri í hinum svoköll-
uðu verknámsskólum.
Bernstein leitaði að tilgátu, er gæti skýrt skilnaðinn milli
orðavísitölu og verkavísitcilu greindar hjá lágstéttarbörnun-
um. Út frá því tók hann að rannsaka málfar þeirra. Þessi
börn töluðu mál, sem var mjög ólíkt þeirri ensku, er menn
læra í skólurn. Til samanburðar gerði hann rannsókn á mið-
stéttarskólahverfi. Þar fann hann, að meðalgreindarvísitala
allra barna er allmiklu hærri, og að jöfnuður milli orð-
greindar og verkgreindar er almenn regla. Ennfremur varð
hann þess vís, að málfarið er allt annars eðlis en þeirra
barna, sem hann hafði athugað fyrr. Nú tekur hann að