Menntamál - 01.04.1967, Blaðsíða 60

54
MENNTAMÁL
við vanvita. Þessi hópur er á milli þess að vera fávitar og
heilbrigðir með vitsmunaþroska frá helmingi til þriggja
ijórðu þess venjulegasta.
Fjöldi vanvita mun vera urn 1% skólaskyldra barna, en
þó nokkuð erfitt að áætia nákvæmlega vegna þess að efri
mörk vanvitastigsins eru óljós og háð skilgreiningu. En
samkvæmt þessari viðmiðun yrðu skólaskyldir vanvitar hér
á landi um 350.
Þessi hópur á ekki samleið með nemendum í venjuleg-
um skóia, en þarf að vera í fámennum deildum eða sérskól-
um undir handleiðslu sérmenntaðra kennara. Ef miðað er
við 12 börn í deild, yrðu um 30 bekkjardeildir vanvita hér
á landi miðað við skólavist til 15 ára aldurs, en æskilegt.
er, að hún gæti verið lengri lijá þesum hópi nemenda, því
að oft ná þeir beztum árangri á unglingsárum; geta flestir
orðið læsir og skrifandi og lært einfaldari atriði barna-
námsins.
Fávita- og vanvitaháttur er í flestum tilfellum afleiðing
meiriháttar heilaskaða eða meðfæddra ágalla á taugakerfi,
skerðing vitsmuna er því oft misjöfn á ólíkum sviðum og
breytilegrar þjálfunar þörf.
í næsta hópi, er ég nefni, er oftar um eðlilega hömlun
vitsmunaþroska að ræða en afleiðingar meiri háttar áfalla.
Þetta eru tornæmu börnin. Þau geta ekki fylgzt með
kennslu í venjulegum bekk eða lært með sama hraða og
aðrir, en geta við góð skilyrði lokið barnaprófi. Sum jmrfa
Jjó ári meira en aðrir til þess. Flest Jressara barna falla á
unglingaprófi við núverandi aðstæður.
Fjöldi tornæmra er mikið matsatriði. Helzta viðmiðun
er, hvort nemandinn hefur viðunandi not af kennslu í
reglulegum skóla með venjulegum börnum. Flest eru með
greindarvísitölu 70—85, en hér ræður oft Jráttasamsetning
greindarinnar meiru um árangur en talan sjálf.
Ef við lítum á lokapróf skyldunáms, unglingaprófið,
féllu t. d. á því 10G nemendur vorið 1965 í Reykjavík eða