Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1928, Blaðsíða 15

JÐUNN
Flóttinn.
9
hugsanir fjalla um afstöðu íslendinga til menningar ver-
aldarinnar í heild sinni.
Eins og ræður af líkum, þá líta ekki allir menn eins
á það mál, en um það hefir verið rætt mikið meira frá
einni hlið en nokkurri annari, og það eru þær umræður,
sem hér verður drepið á.
Eg hygg ekki, að aðrir menn hafi haldið fram þessari
hlið málsins, sem ég er hér að minnast á, í meira að-
laðandi formi heldur en Dr. Guðmundur Finnbogason
gerir í ræðu, er hann hefir haldið austur í Arnessýslu
og nefnir »Framtíðin í Flóanum*. Ræðumaðurinn hefir
verið á ferð meðfram Soginu og veitt Öxarhólma sér-
staka athygli. Honum farast svo orð:
»En í einum stað í Soginu er fegursti hólminn, sem
eg hefi séð. Hann stendur iðjagrænn í stríðum straumi,
með hvítar löðurbreiður alt umhverfis. Hann heitir Öxar-
hólmi. Um nafnið er sú saga, að einhverntíma í hörku-
frosti myndaðist ísspöng út í hólmann. Maður brá við
og fór þangað með öxi og ætlaði að höggva tré, er þar
var, og er hann var í undirbúningi með það, heyrði
hann braka í ísspönginni og þaut af stað aftur í land.
En í fátinu gleymdi hann öxinni og er hún þar enn.
Að því er séð verður frá bakkanum, ber hólminn það
með sér, að hann hefir um langan tíma verið friðhelgur
fyrir ágangi manna og dýra. Þar eru reynitré og bjarkir
og hvannastóð og blómskrúð í svo fagurskipuðum þyrp-
ingum, að slíkt sést ekki nema þar, sem náttúran hefir
fengið að starfa í friði. Plönturnar, sem námu þarna
land endur fyrir löngu, hafa smám saman fundið þá
stöðu, er samræmilegust var við þarfir þeirra. Þær hafa
lagað sig hver eftir afstöðu sinni til annara, unz fremsta
þroska varð náð. Þaðan stafar samræmið og fegurðin,
sem gleður augað. Þessi mynd hefir fylgt mér síðan og