Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1928, Blaðsíða 29

IÐUNN
Flóttinn.
23
stefnu. Hann veit það sjálfur, að hann getur sagt nokk-
urnveginn fyrir, hvernig þessi og þessi maður muni
greiða atkvæði við kosningar, ef hann veit hvar hann
er í sveit settur og hvaða atvinnu hann stundar. Stjórn-
málamaðurinn veit, að það er ekki nema lítið brot þjóð-
arinnar, sem lætur eðli sitt og lund segja sér fyrir um
pólitíska stefnu. Þessi skýringin er því furðulegri, sem
]ón Þorláksson talar jafnan um ósveigjanleik hinna fjár-
hagslegu lögmála með sömu fullvissu og dogmatískur
Marxsinni. Hefir hinn frjósami heili hans fundið upp
þessa skýringu, til þess að styrkja veikar sálir, sem
kynnu að hafa einhvern beyg af íhalds-nafninu? Mér
þykir það sennilegra. Hann hefir aldrei átt mikið skylt
við hégóma. Hann hefir hinsvegar reynst gjörvilegur
arfþegi þess eina af fyrirrennurum sínum í ráðherra-
sessi, sem vissi sjálfur, að hann var realisti — Hannesar
Hafsteins. ]óni Þorlákssyni ferst það hlutverk mikla
betur, en hinir rómantísku leikir.
Ég hygg, að þessar smávægilegu bendingar nægi til
þess, að ýmsir verði mér sammála um, að vandamál Is-
lands í framtíðinni muni ekki vera í því fólgin að finna
aðferðir til þess að bægja straumum menningarinnar frá
landinu — því að það er á einskis manns valdi, —
heldur er hitt aðalatriðið, í hvaða farvegi við veitum
þeim straumum í þjóðlífinu. Nú er sjálfsagt að kannast
við það, að innan um alt hið rómantíska hjal er einlæg
löngun hjá ýmsum til þess að varðveita það, sem verð-
mætt og einstakt kunni að geymast í fari þjóðar vorrar.
Sú löngun er lofsverð og öll viðleitni í þá átt er stuðn-
ingsverð. En það er vert að gera sér það Ijóst, að þau
þjóðlegu einkenni eiga ekki rétt á sér, sem ekki fá
staðist þá raun að festa rætur í nýrri ytri menningu,
þegar þjóðin neyðist til — eða er svo lánsöm — að