Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1928, Síða 17
IÐUNN
Flóttinn.
lt
höfuðspámaður þess hugsunarháttar, er hér kemur fram.
Maðurinn er vitaskuld Guðmundur Friðjónsson á Sandi.
Hann hefir útlistað í bókum sínum, hvernig það, »sem
bezt er í íslenzkri menningu að fornu og nýju«, væri nú
alveg að traðkast niður fyrir »átroðninginn handan vfir
vatnið«. Það er alkunna, að hann hefir ekki mælt bót
nokkurum breytingum, sem orðið hafa í landi voru frá
því, er hann var barn að aldri. Hann hatar, að því er
virðist, skóla vora — sérstaklega velur hann þeim mönn-
um háðuleg orð, sem fást við barnakenslu — og talar
yfirleitt um hina nýrri kynslóð í landinu, sem í henni
væri sáralítið annað en uppskafningar, letingjar og fífl.
Þessi dómur hefir verið fluttur með svo miklu afli og
sérstaklega svo þrálátlega, að ekki er um að villast, að
manninum er full alvara. Honum er svo mikil alvara,
að hann hefir fundið sig knúðan til að skýra löndum
sínum í Vesturheimi frá því, hve hörmulega væri nú
komið með þjóð sína. í Tímariti Þjóðræknisfélagsins
1925 er birt eftir hann smásaga, er hann nefnir »Lauf
úr landi minninganna«. Sökum þess, að þetta rit er ekki
mikið lesið á íslandi — fjarri því eins mikið og skyldi
— og hins vegar vegna þess, að þessi saga er töluvert
gott sýnishorn þess boðskapar, sem fluttur er, skal hér
sagt lítið eitt gjörr frá henni.
Flokkstjóri við brautargerð segir söguna. Sex menn
voru í flokki hans. Vorið var þurviðrasamt og sótti
þorsti og leti á verkamennina. Vngsti maðurinn, er
Eyþór hét, bar sig verst og vann hangandi hendi öllum
stundum. Verkstjórinn reyndi að brýna hann, en svörin
voru allajafna kæruleysislegur skætingur. Tekur hann
Ioks það ráð, ef vera mætti að Eyþór vaknaði af dvala
ómensku sinnar, að segja honum nokkuð frá ömmu