Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1928, Side 19
IÐUNN
Flóllinn.
13
ljósi, er á að skína yfir ömmu gömlu í sögunni. Hann
er algjörlega sannfærður um, að gamla fólkið hafi fundið
einhver ósköp, er það »sökfi sér niður í djúp sálar sinnar«.
Lesandinn hefur fullan vilja á að trúa því, enda þótt oft-
ast sé látið sitja við fullyrðingar um auðæfin í djúpunum,
en þau öllu sjaldnar dregin fram í dagsbirtuna. A hinu
er mikið örðugra að átta sig, að lýsingar þessa manns
og ýmissa annara um hina yngri menn þjóðjarinnar, sem
vanist hafa af þessu dorgi úr djúpum sálar sinnar, séu
gerðar með mikilli sanngirni. Það er engin tilviljun, að
Eyþór er yngsti maðurinn í flokknum. Heimur versnandi
fer, og sem stendur er stefnt beint norður og niður.
Annars finst oss, sem yngri erum, og ekki höfum þroska
hinnar eldri kynslóðar, sem á öðru hafi meira borið
en leti landsmanna síðustu áratugina. En vitaskuld getur
það stafað af því, sem vér oft höfum verið mintir á,
að vér höfum með öllu farið á mis við það, sem »bezt
er í íslenzkri menningu að fornu og nýju«.
En hvernig stendur á þessari hröðu afturför, sem svo
er grátleg, að menn verða að hugga sig við að virða
fyrir sér »lauf úr landi minninganna«, er berst niður til
þeirra, er þeir sitja á mölinni og horfa á hafið? Úr
þeirri gátu hefir enn einn rithöfundurinn leyst svo, að
fullnaðarlausn má heita.
Prófessor Sigurður Nordal hefir rætt mikið um málið,
en skoðanir hans koma þó ef til vill greinilegast fram
í ritgerð, er hann hefir samið um Oræfi og Öræfinga
(Vaka I., 3. h.).
Öræfingar eru orðnir frægir menn. Eg held, að ég
hafi séð þrjár ritgerðir um þá á einu ári. I sjálfu sér
er þetta ekkert undarlegt. Þeir búa í æfintýralegri bygð.
Ég flutti dálítið erindi fyrir kunningjum mínum hér í
Winnipeg um ferðalag mitt á íslandi, er ég kom þaðan