Kirkjuritið - 01.04.1971, Page 88

um og e. t. v. ekki sú markverðasta. Önnur
atriði eru alveg eins mikilvœg: Póskareynsla
lœrisveinanna, messiasarvonir gyðingdómsins
og mytologia hins heiðna heims er lagði til
þœr flýkur, er Jesús fró Nazaret var fœrður
í. Rannsókn ó Jesú og boðskap hans geta
verið fróðlegar og athyglisverðar til sögulegs
skilnings ó upphafi kristninnar, en hann hefir
enga þýðingu fyrir trúna.
Þetta eru hin tvö grundvallaratriði, sem nú-
tíma gagnrýni-guðfrœði reisir ó afneitun sína
ó hinum sögulega Jesú. í fóum orðum sagt:
(1) Vér getum ekki ritað um œvi Jesú vegna
þess að nauðsynlegar heimildir skortir.
(2) Það, sem vér teljum sögulegt er spómaður
Gyðinga og boðskapur hans, en hvorugt
þetta hefir hina minnstu þýðingu fyrir
trúna.
Af þessu leiðir það7 að verkefni vort er ekki
að fóst við fyrirbœrið hinn sögulegi Jesús,
heldur að túlka k e r y g m a , þ. e. a. s.
boðskap Póls postula um réttlœtingu syndara.
Síðan skal það viðurkennt, að kristindómur
þeirra safnaða, er einkennast af boðun Póls
og Jóhannesar, er sýnishorn syncretisma hins
hellenska tímabils og birtir hið trúarlega and-
rúmsloft þeirra tíma. Þetta er þó engin höfuð-
hindrun. Vér verðum að afklœða boðskapinn
mýtunni og umtúlka hann til nútíma hug-
taka t. d. með hjólp tilvistar heimspekinnar
(existentialist philosophy).
Gerhard Ebeling setur þetta fram mjög stutt-
lega þegar hann segir, að opinberunin sé
ekki „söguleg staðreynd" (ein historiches
Faktum), né „atburður er hefir varanlega þýð-
ingu" (ein geschichtliches Geschehen). Opin-
beranir óttu sér ekki aðeins stað ó órunum
1—30 né lauk þeim þó, heldur er það svo,
að opinberunin heldur ófram óvallt, þegar
k e r y g m a er flutt. Opinberunin ó sér stað
í verki trúarinnar.
Þegar ó þetta er litið, sem nú hefir nefnt
verið, œttum vér fyrst að skoða þau viðhorf,
sem jókvœð mega teljast. Gagnrýnin rannsókn
nú ó dögum er gjörólík þeirri, sem var ó síð-
ustu öld. Hún hneigist til þess að taka allan
boðskapinn, kerygma, með í reikninginn og
fó honum þenn sess, sem honum ber. Hin jó-
kvœða þýðing þessa nýja viðhorfs er mjög
mikil. Hitt er svo annað, að ég sé mikla hœttu
í þessari nýju afstöðu. Hún er þessi: Vér erum
í þeirri hœttu að falla fró staðhœfingunni
„orðið varð hold" og leysa upp „hjólprœðis-
söguna", verk Guðs í manninum Jesús f ró
Nazaret og verk Guðs í boðskap hans. Oss er
sú hœtta búin að verða docetistar, þar sem
Kristur er hugsjón. Vér erum í þeirri hœttu
að setja boðskap Póls postula í stað fagnaðar-
erindis Jesú.
2
HÖFUÐÞÝÐING HINS SÖGULEGA JESÚ
Hver verður gagnrýni vor ó afstöðu þó,
sem vér höfum lýst.
Nauðsyn sögurannsóknar
(1) Vafalaust er réttmœtt að segja það, að
nú séu menn hœttir að lóta sig dreyma um að
skrifa œvisögu Jesú. Það vœri líka hrapalegh
ef vér vildum ekki taka tillit til réttmœtrd
varnaðarorða gagnrýninnar frœðimennsku um
gagnrýnilausa notkun guðspjallanna. En vér
verðum að snúa oss að hinum sögulega Jesu
og boðskap hans.
Vér getum ekki sniðgengið hinn söguleg0
Jesú. Þótt ekki sé tekið tillit til guðfrœðilegrö
athugana, þó eru tvœr óstœður, sem knýj°
oss til að reyna að staðfesta eðli fagnaðar-
erindisins eins og Jesús flutti það. Fyrst ber
að nefna að heimildirnar leyfa ekki»
að vér snúum oss eingöngu að kerygma frum'
kirkjunnar. Heimildirnar knýja oss til þess ^
og enn að bera fram spurninguna um hir>n
sögulega Jesú og boðskap hans. Hvert einaste
vers guðspjallanna skýrir oss fró því, að upp'
haf kristninnar er ekki í kerygma, ekki í upp'
risureynslu lœrisveinanna, ekki í ,,Krists-ide-
unni", heldur birtir hvert vers oss, að upprun1
kristninnar er í því, að só kom fram, sen1
krossfestur var undir Pontiusi Pílatusi. UpP'
runinn er í Jesú fró Nazaret og boðskap hans-
Ég hlýt að leggja meginóherzlu ó síðustu orð*
in — boðskap hans. Fagnaðarer*
indi Jesú kemur ó undan kerygma frumkirkí'
unnar. Þótt margir drœttir í lífi Jesú geti tali5Í
óvissir, þó er þó boðskapur hans greinilegur'
Víst voru frósagnir Jesú og boðskapur Jesu
endursögð í frumkirkjunni sem trúarvitnisburð|r
og sömuleiðis eru guðspjöllin ekki œvisögur 1
hinum gríska skilningi ó œvisögu (svo miki^
höfum vér lœrt). Engu að síður hefir ver$