Eimreiðin - 01.10.1936, Page 110

RITSJÁ
EIMREIÐI^
454
orðum sagt: sjálfstæðri menningarviðleitni þeirra og þjóðræknis-baráttu.
sérstaklega framan af árum. AS því er snertir andlega lifið, er lang-
ítarlegust frásögnin uin útgáfu íslenzkra blaða og tímarita vestan iiafs.
enda er lnin hin merkilegasta frá inenningarlegu og sögulegu sjónar-
miði; liinsvegar getur orðið skoðanamunur um það, iiversu höfundm
hafi skift skini og skugga milli einstakra hlaða og timarita, og gegm1
sania máli um lýsingar hans á hinum ýmsu félögum fslendinga í Vestur-
heimi. Þó hefur hann auðsjáanlega, eins og hann tekur fram i formál-
anum, gert sér nlt far um að vera sem ólilutdrægastur, en seint verðm
með öliu fyrir þau sker siglt, að liugðarefni livers söguritara seni ei
liti ekki að einhverju ley.ti frá sér i frásögninni, óbeinlinis og óvart.
Það er löngu kunnugt, að Þorsteinn Þ. Þorsteinsson er prýðilega rit-
fær maður, í óbundnu máli eigi síður en stuðluðu. Þessi bók hans ci
einnig skemtilega rituð, og gerir það auðvitað fróðleik jiann, sem hun
flytur, lcsandanum aðgengilegri og hugstæðari. Það sem hún nær, er
liún í lieild sinni glögt og greinargott yfirlit um landnámssögu íslendingn
vestan liafs. Hefur höfundurinn þvi unnið liið þakkarverðasta verk nie
henni. Hefst liún á fögru og vel ortu landnemaminni eftir liann.
Þessi bók Þorsteins er rituð með fslendinga á íslandi sérstaklega 1
liuga, þeim til fræðslu um frændliðið á vesturvegum, til gleggri skil'1
ings á sögu, högum og framtiðarhorfum þjóðarbrotsins íslenzka á þel111
slóðum. Er það hin lofsverðasta viðleitni, eins og alt annað, sem miSa1
að aukinni samvinnu íslendinga beggja megin liafsins.
Að vtra frágangi er rit þetta einnig hið eigulegasta. Megi höfundm
og aðrir þeir, sem studdu hann að starfi, njóta þarfs verks lieilir banda
Richnrd Ber/>-
fSLENZK FORNRIT, VII. bindi: Grettis saga Ásmundarsonar, Band‘l
manna saga, Odds þáttur Ófeigssonar. GuSni Jónsson gaf i'it. Reykja'
1936 (Hið islenzka fornritafélag).
Henni miðar að visu hægt áfram, fornritaútgáfunni nýju, en það 111
segja um hvert nýtt bindið, sem við bætist, að það sé gott loksin
þegar það komi. Fyrst kom út Egils saga árið 1933, þá Laxdæla 1
og i fyrra Eyrbyggja. Nú hefur Gretla bæzt við i hópinn rétt undh ai
lokin 1936. Eins og hin fyrri bindin hefst þetta á löngum og ítarleg111
formála (bls. V—CIV) eftir útgefandann, sem að þessu sinni er 41 u 1
Jónsson magister. í formálanum er gerð grein fyrir tilorðningu ^
unnar, rituðum lieimildum liennar, vísum hennar og kvæðum, mun
um lieimildum hennar og þjóðsögum, tímatali hennar, aldri, ritum
stað og höfundi, liandritum hennar og útgáfum, ennfremur gerð k11’^
fvrir Bandamanna sögu, handritum liennar og útgáfum, svo og ^ ^
þætti Ófeigssonar. En þessvegna eru þessi þrjú rit látin fylgj:,st ^
að Bandamanna saga er framhald Grettis sögu að timanum til, en ^ ^
Ófeigsson er tengiliður milli Bandamanna sögu og Odds þáttar.
útgefandi gert bér góð skil miklu efni og margþættu.