Eimreiðin - 01.10.1936, Page 114

458
RITSJÁ
EIMRRIÐIN
hörkur og einangrun frá svo að segja öllum þægindum og fciagslifi-
Mannlýsingar sögunnar eru einnig víSa góðar, og átakanleg er frásögnin
um lif drengjanna i Hvalvík óveðursnæturnar, er þeir bíða einir í bæn-
um eftir lieimkomu föður síns úr förinni til að sækja búfræðinginn til
lækningar einu kúnni dauðvona i kotinu, en búfræðingurinn fæst ekki til
að hætta sér út í óveðrið til bjargar. Þá býzt ég við að mörgum ]>ýki
góð lýsingin á föður drengjanna, Einari, seni blotið hafði viðurnefnið
dula, af því að liann var umkomulítill og meyr, hafði „ekki til annars að
grípa en þeirrar fróunar, sem orðið hefur athvarf annara litilmagna,
þegar sundin hafa lokast og sársauki lifsins liefur orðið þeim of bitur“ —
þeirrar fróunar, sem gráturinn veitir.
Sigurður Helgason, sem nú er skólastjóri að Klébergi á Kjalarnesi og
önnum kafinn við uppfræðslu ungra nemenda, hefur valið sér að rita
skáldsögur í tómstundum sinum, og er það sízt lakari dægradvöl en niargt
annað. En hann hefur með þessari hók sýnt, að hann á erindi til lestrar-
fúsrar alþýðu í landinu. Hann hefur haft næga sjálfsþekkingu til ]>esS
að halda sér eingöngu við þau viðfangsefni, sem hann þekkir af eigin
reynd, og honum liefur því tekist að skapa liér hóflega þjóðlífslýsingn 1
rammislenzku náttúruumhverfi. Að sjálfsögðu má ýmislegt finna a‘'
bók iians, svo sem það að niðurlag hennar sé nokkuð endaslept, viðskift1
Einars við hreppsnefndina með nokkrum ólikindum, að ógleymdum vÁ'
mörgum ritvillum, skökkum beygingum og lakri greinarmerkjasetn-
ingu, sem nú er orðin tizka um bækur, sem út koma. En eigi að síður el
hér um góða viðbót að ræða við þá tegund islenzkra skáldsagna, sc>n
lýsa hversdagslífi landsins barna, barátfu þeirra við óblíð örlög og erlin
kjör. Sv. -s-
Jónas 1‘orbenjsson: LJÓÐ OG LÍNUR. Rvik 1936 (Acta).
Það er fyrir löngu kunnugt orðið, að Jónas Þorbergsson er einh'eI
slyngasti skilmingamaður sem nú er uppi á pólitiskum ritvelli íslenzkn
þjóðarinnar, en ekki bætir þessi bók hans neinu við frægð lians á l,elin
þsettir
sumt
velli, því i henni er varla á stjórnmál minst. Efni hennar eru
i óbundnu máli og ljóð, til orðið við ýms tækifæri, alt læsilegt,
með ágætum. Vil ég þar nefna t. d. þættina Jól í óbygSum, Ástarbréf 1
Fjallkonunnar og Endurminning, hið siðastnefnda erindi flutt i
skilU'
aðarsamsæti gagnfræðinga á Akureyri vorið 1922. Yfirleitt ber óbundn*
málið af kvæðunum. Sérstök ástæða er til að minnast nokkurra
eftir-
blöðum.
at-
mæla i óbundnu máli, sem þarna eru, og hafa áður birzt i
Slik minningarorð eru að jafnaði ekki líkleg til að draga að ser ^
hygli annara en þeirra, sem þann framliðna þekkja. Þau eru sjaldnn-
bókmcntir. Blöðin flytja ógrynni af eftirmælum, sem ekkert
eftir i liugum óviðkomandi lesenda. Svo er ekki um eftirmæli Jó°‘i; .
Þorbergssonar. Ég man ekki til, að það hafi oft komið fyrir mig a
að verða djúpt snortinn af minningarorðum í dagblöðum, ettir
menn, sem ég ekkert þekti. En ég man, að ég varð það af minning