Eimreiðin - 01.07.1958, Síða 80

Francís Scott Fit^áeralcl
(f. 24. sept. 1896 - d. 21. des. 1940)
eftir Indriða G. Þorsteinsson.
Fæðingarstaður bandaríska rithöfundarins F. Scott Fitz-
geralds er kunnur að góðu úr sögu tengsla okkar við Vest-
urheim. Hann er fæddur í borginni St. Paul í Minnesota, en
þar hafa búið og búa enn ýmsir þekktustu íslendingar vestra.
Fitzgerald nam við Princeton háskólann í fjögur ár, en lrvarf
frá námi 1917 og gekk í herinn.
Fyrsta skáldsaga hans kom út þremur árum síðar og nefnd-
ist This Side of Paradise. Byrjaði liann ritun þessarar skáld-
sögu, sem gerist í háskóla, í helgarfríum, rneðan hann var i
hernum, og var bókinni það vel tekið, að hann þurfti litlai'
fjárhagsáhyggjur að hafa næstu árin, alveg öfugt við satn-
ferðamenn, er síðar hlutu mikla frægð og eru í dag víð-
þekktari en Fitzgerald, eins og Faulkner og Hemingway og
Dos Passos, svo einhverjir séu nefndir.
Því hefur verið haldið frarn, að þessi snennnkomna vel-
gengni hafi í rauninni orðið Fitzgerald meir til ills en góðs-
Þetta voru ár mikilla veizluhalda, og Fitzgerald hafði ekki a
móti slíku um dagana. En liann átti eftir að lýsa þessu tínia-
bili og því fólki, sem setti svip sinn á það, af rneiri kunnáttn
og list en nokkur annar bandarískur höfundur, og nær þetta
tvennt hátindi í skáldsögunni The Great Gatsby, sem út kom
1925. Árin frá 1918 og fram að kreppunni voru mörgu®
tími kvíðalítils fagnaðar; allir guðir dauðir og öllum stríð-
um lokið. Það hefur þurft mjög raunsætt skáld til að lýsa
fólki þessa tíma þannig, að úr því yrði annað og meira en
væminn samhristingur kampavíns og svallþvaðurs. Það sest
svo af því, hver maður Fitzgerald hefur verið, að hann hef-
ur vart þótt meiri en hann er í dag, löngu eftir að jassöld®
og hennar kynslóð er skroppin saman undir pressu sögunnai-