Eimreiðin - 01.07.1958, Blaðsíða 92
224
EIMREIÐIN
hin andlegu verðmæti ein, sem héldu sínu gildi? — Þetta varð
þjóðinni mikið umhugsunarefni, hún hófst handa um að gera
sér grein fyrir andlegri stöðu sinni og rifja upp fyrir sér
hinn mikla arf þýzkrar menningar og skáldlistar. Og samtím-
is greip um sig brennandi löngun eftir að brjóta niður þá
múra, sem ríkisstjórn Hitlers hafði reist umhverfis Þýzka-
land, og koma að nýju á talsambandi við umheiminn. Okkur
langaði að kynnast andlegu lífi og skáldskap annarra þjóða,
sem við höfðum aðeins ófullkomnar hugmyndir um.
Allt þetta fékk útrás í óteljandi tímaritum, sem nú eru
mörg hver hætt að koma út, og einnig í fjölda mörgum fá-
tæklega út gefnum smáritum, flugritum og bæklingum. Til
að byrja með var ekki einu sinni nauðsynlegur pappír fáan-
legur, og flestar prentsmiðjurnar, fjöldi menningarmiðstöðva,
svo sem bókasöfn, lista- og minjasöfn, leikhús, æðri og lægri
skólar og rannsóknarstofur, lágu í rúst. Það var fyrst með við-
reisn þýzka peningagengisins árið 1948, sem leiddi af sér alls-
herjar uppbyggingu í Vestur-Þýzkalandi, að jafnframt sköp-
uðust smátt og smátt ytri skilyrði fyrir nýjan vöxt menning-
arlífsins. Útgáfustarfsemi og bókaverzlun komst aftur á rek-
spöl, þó að skipting Þýzkalands leiddi af sér margvíslega erf-
iðleika. Samt sem áður vann Vestur-Þýzkaland fljótlega þýð-
ingarmikinn sess í bókagerð heimsins. Það var komið upp 1
þriðja sæti 1954 með 16420 bókatitla, næst á eftir Englandi
(með 19188 bókaheiti) og Japan, en á undan Frakklandi og
Bandaríkjunum. I hinum mikla fjölda þýðinga, svo og hinu®
álitlega innflutningi bóka, speglast áhuginn fyrir bókmennt-
um annarra landa, sem við vorum svo lengi lokaðir frá. Einn-
ig skipa veglegan sess nýjar útgáfur á þekktum eldri höfund-
um Þýzkalands, og bækur margra þýzkra skálda frá tímabil'
inu fyrir 1933, sem almenningur þekkti sama sem ekkert,
voru gefnar út að nýju eða voru nú í fyrsta sinn gefnar út i
heildarútgáfum.
En hvernig standa þá sakir með þýzkar nútímabókmenntir?
Það skal strax tekið fram, að hin óeðlilega skipting Þýzka'
lands hefur srnátt og smátt leitt til þess, að bókmenntir <>S
skáldskapur í þessum tveim landshlutum býr við algerleg3