Eimreiðin


Eimreiðin - 01.07.1958, Blaðsíða 100

Eimreiðin - 01.07.1958, Blaðsíða 100
232 EIMREIÐIN en þó hefur manneskjan frjálsræði til að kjósa sér þá stefnu, sem hún vill. Hið mikla afrek skáldkonunnar felst í því, hvernig hún gerir verkanir þessara máttarvalda sýnilegar i lieimi vorum. Vissulega finnst í þessari skáldsögu aðalpersóna og söguþráður, en á löngum köflum missir lesandinn gersam- lega sjónar á hvoru tveggja. Markalína tíma og rtims er máð út. Úr nútíð sögunnar er lesandinn allt í einu fluttur mörg hundruð ár aftur í tímann, forsögulegar sagnir, sýnir og nu- tímaveruleiki skiptast á í sífellu. Þannig líða frarn lijá les- andanum, eins og á sýnitjaldi, atriðin á leiksviði veraldarinn- ar, í marglitri fjölbreytni, en þó í ákveðnu ljósu samhengi- Það er eins og manneskjan og hlutirnir séu skrumskældir og dregnir upp fyrir okkur með afkáraskap, en þannig verða einkenni þeirra og lagskipting sýnileg, — allt það, sem hið venjulega auga getur ekki greint. Með furðulegri mál- og' myndauðgi megnar skáldkonan að túlka það nálega ósegjan- lega og láta okkur skynja hin ósýnilegu áhrif máttar- valdanna í heiminum. Skáldsagan sem heild er stórkostlegt, hræðilegt málverk af óförum okkar tíma. Hér er manneskjau sett andspænis sjálfri sér, hún sér hina sönnu mynd af sér, hvernig hún nakin og ofsótt og alein með sjálfri sér villist um rústirnar. En að síðustu er hún þó rnóttækileg fyrir guðs náð, sem dynur yfir hana að lokum, eins og reiðarþruma á dóms- degi. í skáldsögu Thomasar Mann er maður víðs fjarri slíkri stórleysingu trúarinnar. Hann er spámaður hinna algeru enda- loka okkar menningartímabils. í lífssögu tónskáldsins Adriau Leverkuhns, nútíma Fausts, sem ekki lætur hræða sig frá að gei'a samning við djöfulinn, afhjúpar hann hið örlögþrungna í þýzku þjóðareðli, sem einnig býr innra með nútímamann- inum yfirleitt. Hann sér það í viðleitninni til þess að brjot- ast xit fyrir landamerkin, senx honum eru sett, hann sér það í þeixri hneigð hans að framselja sig djöful" eðli því, senx hann getur ekki nxeð skynsemi sinni ráðið Ú11 og lxröðum skrefum leiðir til þess, að hamx glatar því, seni gei't hefur hann að nxanni. Skáldsagan er meistaraveik frá listrænu sjónarmiði. Skáldið notar mismunandi frásagna' - form og nær á þann hátt hinni nauðsynlegu afstöðu til við-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.