Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Síða 64

H Æ T T í SKÓLA
sjálfsögðu brottfallsnemendur. Nemendur sem ljúka grunnskóla en fara ekki í
framhaldsskóla geta ekki talist brottfallsnemendur þar sem framhaldsskólanám er
ekki skylda hér á landi. Hópur tvö hætti í framhaldsskóla án þess að ljúka námi og
er því brottfallshópur. Segja má að sá hluti af hópi þrjú sem hætti í skóla og byrjaði
aftur síðar, teljist til brottfallsnemenda. Ekki er vitað hve stór hluti þessa hóps hefur
lokið eða mun ljúka framhaldsnámi. Fjórði hópurinn var sagður hafa lokið ein-
hverju námi en það skal tekið fram að í raun getur verið um að ræða hluta af námi
þar sem t.d. nemendur sem luku aðeins grunndeildum (á málm-, tré- eða rafiðna-
sviði) eru taldir með. Grunndeild er aðeins fyrsta ár iðnnáms og veitir engin starfs-
réttindi. Mjög fáar námsbrautir veita starfsréttindi eða eru undirbúningur undir
ákveðið starf eftir svo stuttan tíma. Þó má nefna nám vélstjóra og stýrimanna til 1.
stigs og tækniteiknun. En einnig er álitamál hvort telja eigi þessa nemendur með
þeim sem lokið hafa námi þar sem nemendur í stýrimanna- og vélstjóranámi taka
yfirleitt fleiri stig.
Athyglisvert er að meirihluti þess hóps sem hér um ræðir, eða 64%, bjó utan
höfuðborgarsvæðisins (42% allra landsmanna býr þar) og 36% á höfuðborgarsvæð-
inu (58% allra landsmanna býr þar). Þetta sýnir að nemendur búsettir úti á landi
hætta fremur eftir tveggja ára framhaldsnám eða skemmri veru í skóla en nem-
endur búsettir á höfuðborgarsvæðinu. Skipting þeirra sem útskrifuðust var aftur á
móti allt önnur (62% af stúdentsprófsnemendum fæddum 1969 var af höfuðborgar-
svæðinu og 38% af landsbyggðinni; 47% þeirra sem lokið höfðu iðnnámi var af
höfuðborgarsvæðinu og 53% af landsbyggðinni). Þetta tvennt bendir til þess að þeir
sem búa á höfuðborgarsvæðinu reyni lengur við framhaldsnám. Þeir sem voru enn
í námi og bjuggu á höfuðborgarsvæðinu voru 31% úrtaksins en þeir sem voru enn í
námi og bjuggu á landsbyggðinni voru 16% úrtaksins. Hlutfallslega fleiri lands-
byggðarmenn en höfuðborgarbúar í úrtakinu höfðu ekki farið í skóla eftir grunn-
skóla (36% úrtaks á móti 20%) (Jón Torfi Jónasson og Guðbjörg Andrea Jónsdóttir
1992).
Túlkun á niðurstöðum
Niðurstöður þessarar könnunar styðja rannsóknartilgátur um marktækan mun á
meðaltalseinkunnum nemenda þegar þeir eru flokkaðir eftir námsferli, menntun
föður og búsetu (einhliða tengsl).
Nemendur sem ekki hófu nám í framhaldsskóla að loknu námi í grunnskóla
hafa greinilega sérstöðu í þeim hópi nemenda sem hér var til skoðunar. Einkunnir
þeirra eru marktækt lægri en einkunnir þeirra sem hefja nám í framhaldsskóla þótt
þeir hætti þar eftir tvö ár eða fyrr. Því má segja að tengsl séu á milli einkunna á
samræmdum prófum við lok grunnskóla og þess hvort menn hefja nám í fram-
haldsskóla. Nemendur í þessum hópi, þ.e. með einkunn undir 4,0, hafa ekki áhuga
á frekari skólagöngu og/eða gera sér grein fyrir að þeir hafa lítið í framhaldsskóla
að sækja. Námstilboð fyrir þennan hóp eru lítil í skólakerfinu. Líklega eru fornáms-
deildirnar í Réttarholtsskóla í Reykjavík og Menntaskólanum í Kópavogi einu stað-
irnir sem miða námstilboð sitt og ráðgjöf alfarið við þennan hóp. Um er að ræða
62