Hugur - 01.01.1994, Síða 7

Inngangur ritstjóra
eða
Hugleiðing um sanngirni og stjórnmálaheimspeki
Alþjóðlegt þing réttarheimspekinga var haldið í Reykjavík síðast liðið
vor 1993 og mynda tvö erindi sem þar voru flutt hálfan kjarnann í
þessu hefti. Hinn helmingurinn eru fyrirlestrar sem fluttir voru með
sextán ára millibili, annar af Þorsteini Gylfasyni við Háskóla Islands
árið 1977, hinn af Wayne Norman við Louvain háskóla vorið 1993.
Það var raunar orðið tímabært og ætlun ritstjóra fyrir löngu, að koma
út hefti sem helgað væri stjórnmálaheimspeki. Nú gefst tækifæri og
tilefni ærin, því að á fáum sviðum er að finna eins mikla grósku og
frjóa umræðu og þeim sem tengjast stjórnmálum með beinum og
óbeinum hætti. Líklega er einnig á fáum sviðum að finna eins mikið
óábyrgt og innantómt froðusnakk, því allir vilja láta rödd sína heyrast
þegar mikið ber lil líðinda. Þannig hafa ntenn um langan aldur öðlast
hlutdeild í sögunni — þeirri sömu sögu og ýmsir fræðimenn hafa að
undanförnu viljað meina að sé nú lokið. Sú dánarfregn er þó vísast
stórlega ýkt.
Og hver eru stórtíðindin? Á sviði sögunnar þau að heimsveldi hefur
hrunið og þau sem eftir standa eiga hvert við sína tilvistarkreppu að
stríða sem þau verða að takast á við nú þegar sameiginlegan óvin
vantar. Frá þröngu sjónarhorni stjórnmálaheimspekingsins séð eru
stórtíðindin hins vegar þau að sanngirnin virðist eiga meira upp á pall -
borðið í heimi fræðanna en oft áður. Sú er í það minnsta von mín sem
byggir meðal annars á því að sanngirni er hornsteinn þeirrar stjórn-
spekikenningar sem mest hefur kveðið að síðasta aldarfjórðunginn á
erlendum vettvangi.
Nú kunna menn að reka upp stór augu og spyrja hvað í ósköpunum
fái ritstjórann til að halda slíku fram, hvort hatrammar deilur
frjálshyggju- og félagshyggjumanna sem háðar voru að minnsta kosti
fram til 1989 hafi farið fram hjá honum og hvort sú orrahríð sem nú á
sér stað milli frjálslyndra og samfélagssinna sé honum með öllu
ókunn. Liggur þá best við að svara dramblátur: „Mér er ekkert
ókunnugt í þeim efnum“ — sem auðvitað væru stórar ýkjur. En það
segir sína sögu að orðin frjálshyggja og félagshyggja hljóma orðið